ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Vụ tai nạn liên hoàn giữa một ô tô con với 5 xe máy cùng hai xe con khác xảy ra tại đường Nguyễn Trác (phường Dương Nội, thành phố Hà Nội) tối 16/7 đã gây hậu quả vô cùng nghiêm trọng: một người tử vong tại chỗ, ba người khác bị thương nặng trong đó có cả trẻ nhỏ.

Tai nạn là điều không ai muốn. Nhưng đáng trách là vụ tai nạn xảy ra do tài xế ô tô dùng bia rượu bất chấp. Kết quả kiểm tra nồng độ cồn với Lê Minh Giáp - người gây ra vụ tai nạn cho thấy, tài xế này vi phạm ở mức 0,861mg/lít khí thở, gấp gần 2,2 lần mức vi phạm kịch khung về nồng độ cồn. Cơ quan cảnh sát điều tra Công an Hà Nội đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, tạm giam bốn tháng với Giáp để điều tra tội “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ”.

Vụ việc đau lòng này một lần nữa cho thấy, dù khung hình phạt hành chính đối với người lái xe sử dụng rượu bia đã được nâng lên rất cao, thế nhưng vẫn có không ít tài xế liều lĩnh “đánh cược” với “ma men”. Điều này đặt ra cho chúng ta sự trăn trở về ý thức của một bộ phận người dân. Họ còn xem nhẹ cả luật pháp, cả tính mạng để vui trên bàn nhậu thì hậu quả sẽ còn rất khó lường. Vì vậy, song song với công tác kiểm soát nồng độ cồn, việc tuyên truyền hiệu quả cũng được các lực lượng chức năng của Thành phố đặc biệt quan tâm.

Đội CSGT đường bộ số 7 (Phòng CSGT, Công an thành phố Hà Nội) vừa phối hợp với Công an phường Thanh Xuân tổ chức các hoạt động tuyên truyền và kiểm soát xử lý vi phạm về nồng độ cồn trên địa bàn phường Thanh Xuân, thành phố Hà Nội. Tại buổi quán triệt, chỉ huy đơn vị phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng tổ công tác, nhấn mạnh yêu cầu kết hợp hiệu quả giữa tuyên truyền, vận động người dân và kiểm tra, xử lý vi phạm theo đúng quy định pháp luật. Theo kế hoạch, trong ca công tác, tổ công tác phối hợp chọn điểm tuyên truyền tại khu vực dãy nhà hàng trên phố Ngụy Như Kon Tum - nơi tập trung nhiều quán bia, lượng khách đông vào buổi tối. Trung tá Nguyễn Đức Sơn, cán bộ Đội CSGT đường bộ số 7 cho biết, để xử lý triệt để tình trạng vi phạm nồng độ cồn, đơn vị này đã chủ động lên phương án, phối hợp với công an phường, xã trên địa bàn quản lý ngay từ những ngày đầu thực hiện mô hình công an hai cấp nhằm điều tra cơ bản, xác định lại những tuyến trọng điểm để tổ chức tuyên truyền với những người đã uống rượu, bia thì không lái xe.

Còn Thiếu tá Tạ Đức Thanh, cán bộ Công an phường Thanh Xuân cho biết, Công an phường Thanh Xuân cũng chủ động phối hợp với Đội CSGT đường bộ số 7 nhằm bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên địa bàn nói chung và tăng cường vận động tuyên truyền, nhằm hạn chế tối đa tai nạn giao thông xảy ra do sử dụng rượu, bia. Đây là một mô hình đáng hoan nghênh và nếu có hiệu quả tích cực, cần triển khai nhân rộng để mỗi người trước khi nâng chén, hãy nghĩ tới trách nhiệm của mình.

Quay trở lại với vụ tai nạn liên hoàn ở đường Nguyễn Trác, theo lời khai của Lê Minh Giáp tại cơ quan công an, đối tượng này cho hay, khi lên xe để về nhà sau khi đã dùng rượu bia, anh ta tự tin mình sẽ lái được và nghĩ “chắc không có vấn đề gì”. Nhưng kết quả, trong quá trình điều khiển phương tiện, tài xế này ngủ gật và đạp nhầm chân ga, gây ra tai nạn liên hoàn. Đã có người chết, có người bị thương nặng.

Chúng ta đều lên án hành vi liều lĩnh, vô trách nhiệm của tài xế, nhưng đồng thời, nhiều bài học cần được rút ra từ vụ việc thương tâm này. Bởi trong thực tế cuộc sống, tâm lý “thỏa hiệp” như trên là không hiếm. Đơn cử, chỉ sau vụ tai nạn gây rúng động dư luận nói trên ít ngày, lực lượng CSGT tỉnh Phú Thọ qua một đêm mật phục trước quán nhậu đã phát hiện 24 tài xế vi phạm nồng độ cồn. Có lẽ còn nhiều trường hợp vi phạm khác trên phạm vi cả nước. Chẳng lẽ, những tài xế này không đọc tin tức, hay họ nghĩ tai nạn sẽ chừa mình ra chăng?

Một số người thường tự tin về tửu lượng của bản thân, nhủ rằng sau dăm ba chén rượu, một vài cốc bia vẫn bắt tay chào hỏi, trò chuyện bình thường, như vậy là tỉnh táo. Nhưng thông thường, không phải chờ đến khi người điều khiển phương tiện giao thông say khướt đến mức không còn nhận thức, không làm chủ được hành vi nữa thì mới gây ra tai nạn. Các sự cố vốn dĩ xảy ra từ những tình huống chớp nhoáng. Chỉ một vài giây mất tập trung, một cơn buồn ngủ thoáng qua cũng khiến tài xế giật mình, mất kiểm soát, dẫn đến va chạm.

Đối với người sử dụng bia rượu, tình trạng buồn ngủ, thiếu tỉnh táo sẽ đến rất nhanh và không thể kiểm soát, nhất là vào những thời điểm sau giờ trưa hay tối muộn. Ethanol vào cơ thể sẽ hấp thụ vào máu, gây ảnh hưởng nhiều đến các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là thần kinh, làm thay đổi tâm trạng, khiến phản xạ chậm hơn, gây mất thăng bằng. Theo WHO, rượu bia làm suy yếu khả năng phán đoán của người điều khiển phương tiện. Khi nồng độ cồn trong máu tăng, tầm nhìn, cũng như phản xạ của người lái xe giảm.

Vậy nên, “đã uống rượu bia thì không lái xe” hoàn toàn không phải là một khẩu hiệu hình thức, mà vô cùng thực tế! Hơn nữa, tại sao tài xế lại lựa chọn phương án vi phạm luật giao thông khi tự lái xe về nhà với tình trạng có hơi men, trong khi ngày nay dịch vụ lái hộ hay taxi đều rất sẵn. Khách có thể trực tiếp gọi xe hoặc nhờ nhân viên nhà hàng thao tác hộ?

Vấn đề khác, khi tài xế không còn tỉnh táo thì những người có mặt cũng cần có trách nhiệm để can ngăn hành vi xốc nổi dại dột và vi phạm pháp luật.

Nhìn lại nửa đầu năm, cơ quan CSGT đã phát hiện và xử lý 310.058 trường hợp vi phạm nồng độ cồn, chiếm 16,46% các hành vi phạm trật tự an toàn giao thông đường bộ. Điều đáng nói ở đây, không ít trường hợp người uống rượu bia gây tai nạn nghiêm trọng lại hiểu biết rất rõ về luật. Trong vụ tai nạn tại Dương Nội, ông Giáp là giảng viên tại một trường cao đẳng có trụ sở ở thành phố Hà Nội.

Trước đó, vụ tai nạn liên hoàn xảy ra tối ngày 26/6 ở Bắc Ninh (ô tô biển kiểm soát 99A va chạm với xe mô tô biển kiểm soát 99K, tiếp tục va chạm với 9 xe mô tô đang dựng dưới lòng đường và xe ô tô bán tải biển kiểm soát 99C), tài xế là Đội trưởng công tác tại Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Công an tỉnh Bắc Ninh có nồng độ cồn 0,435 mg/lít khí thở.

Cần khẳng định, pháp luật yêu cầu sự tuân thủ tuyệt đối, chỉ một lần vi phạm cũng có thể dẫn đến hậu quả khôn lường, ngay cả với một người tự nhận bản thân vốn dĩ “luôn tuân thủ pháp luật” đi chăng nữa. Và với tình trạng vi phạm liên tục diễn ra như vừa qua, việc tuyên truyền về tác hại rượu bia khi tham gia giao thông cần mạnh mẽ hơn. Rồi đây, tài xế gây tai nạn sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật cho hành vi sai lầm của bản thân. Nhưng điều xót xa nhất chính là có những hậu quả không thể hoặc rất khó khắc phục và bù đắp, như mạng sống và sức khỏe, tương lai của những người bị nạn cũng như tổn thất về tinh thần, về kinh tế của người thân, gia đình họ.