Ngân vang sắc bùa chúc xuân

Sắc bùa hay còn gọi "phường xéc bùa", "phường chúc", "phường bùa” là loại hình hoạt động văn hóa dân gian, truyền thống của đồng bào Mường trong những ngày Tết Nguyên đán.

Các phường bùa thường tổ chức đi chúc Tết các gia đình trong bản với tiếng chiêng rộng vang, tạo nên không khí ngày xuân tươi vui, rộn ràng.

Theo Phó giáo sư Bùi Huy Vọng, nhà nghiên cứu văn hoá Mường, sắc bùa trong tiếng Mường và trong văn hoá của người Mường là một điều rất đặc trưng. Đây là hình thức biến tấu chiêng Mường thành các giai điệu. Khi đánh riêng lẻ, người Mường gọi là đánh chiêng, tuy nhiên khi có cả dàn chiêng từ 5 đến 7 chiếc, họ gọi là sắc bùa. Người Mường coi chiếc chiêng như một lá bùa để bảo vệ quê hương, xứ sở của mình. Sắc bùa thường có trong dịp đầu năm, đặc biệt trong dịp Tết của người Mường.

Hội Sắc bùa cũng là một trong hai màn trình tấu chiêng cổ còn được lưu lại ở Hà Nội hiện nay. Sau một thời gian dài vắng bóng trong đời sống của người dân, ngày nay, xéc bùa đang dần trở lại. Phường xéc bùa tại xã Vân Hòa, huyện Ba Vì là một trong những xứ Mường lâu đời ở Hà Nội được phục dựng. Phường bùa này có khoảng 20 tay chiêng, do một già làng dẫn dắt, họ đánh chiêng đi quanh Mường. Khi tới chúc Tết một gia đình, phường sẽ đi quanh nhà với ý niệm, tiếng chiêng mang lại may mắn, sung túc quanh năm cho gia chủ.

Bà Bùi Thị Ninh (Vân Hoà, Ba Vì) cho biết: "Thuở xưa ông ngoại tôi là cụ Chánh, ông nội là nhà nho, gia đình giàu có nên Tết hay mời phường bùa về nhà chúc Tết. Phải có tiền mới mời được, vì sau khi chúc Tết giao duyên dưới sân còn mời họ lên nhà ăn trầu, uống rượu và lại hát giao duyên nữa. Người Mường xưa kia quan niệm rằng, mời được phường sắc bùa về trong ngày Tết là cả năm may mắn, có sức khỏe, làm ăn thuận lợi".

Chủ nhà bày rượu cần, có khi cả cỗ để mời phường bùa. Phường bùa đứng xung quanh bình rượu cần hoặc mâm cỗ đánh nhiều bài chiêng, như: chiêng uống rượu, đi đường, đi quanh đường làng, sắc bùa và bông trắng, bông vàng.

Cứ vậy, trong những ngày xuân, phường bùa sẽ lần lượt đến chúc Tết các nhà trong bản, vừa đi vừa đánh các bài chiêng, tạo nên âm sắc rộn vang riêng có của bản Mường. Tiếng chiêng và điệu hát sắc bùa rộn ràng, tươi vui thay cho lời nguyện một năm mới bình an, hạnh phúc.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

NSƯT Đăng Dương, ca sĩ Võ Hạ Trâm, Đức Tuấn...miệt mài tập luyện và bày tỏ niềm vinh dự khi được góp mặt biểu diễn trong chương trình Chính luận nghệ thuật "Báo chí Cách mạng Việt Nam - 100 năm vinh quang và trách nhiệm".

Chương trình chính luận nghệ thuật “Báo chí Cách mạng Việt Nam - 100 năm vinh quang và trách nhiệm” sẽ khắc họa lịch sử 100 năm nền báo chí nước nhà gắn liền với từng giai đoạn lịch sử quan trọng của đất nước.

Chương trình chính luận nghệ thuật “Báo chí Cách mạng Việt Nam - 100 năm vinh quang và trách nhiệm” sẽ diễn ra lúc 20h ngày 19/6/2025, tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt - Xô, Hà Nội.

Triển lãm chuyên đề ngành gốm sứ - sơn son thếp vàng năm 2025 giới thiệu trên 320 mẫu sản phẩm sáng tạo và độc đáo từ các nghệ nhân, nhà thiết kế trẻ của Hà Nội.

Doodle art (nghệ thuật Doodle) đã vươn mình từ những nét “nguệch ngoạc” thành phong cách nghệ thuật độc đáo, được ưa chuộng bởi cả người mới lẫn các họa sĩ chuyên nghiệp.

Tạp chí Người Hà Nội tối 16/6 đã tổ chức Lễ tổng kết, trao giải và công diễn Cuộc vận động sáng tác văn học nghệ thuật với chủ đề “Nghề báo - Người làm báo Thủ đô và cả nước 2025”.