Vì sao ông Trump cố gắng đạt thỏa thuận với Iran?
Mỹ và Iran ngày 26/4 dự kiến sẽ nối lại đàm phán kỹ thuật nhằm xây dựng khung thỏa thuận tiềm năng cho chương trình hạt nhân của Tehran. Bất chấp những tuyên bố lạc quan từ hai bên, Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn tuyên bố rằng, Washington sẽ có hành động cứng rắn nếu Iran không đạt được thỏa thuận.
Iran đã đạt được thỏa thuận vào năm 2015 với Anh, Đức, Pháp, Mỹ, Nga và Trung Quốc. Thỏa thuận được biết đến với tên gọi là Kế hoạch hành động toàn diện chung, theo đó dỡ bỏ lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc, Mỹ và châu Âu đối với Tehran để đổi lấy các hạn chế đối với chương trình hạt nhân của nước này.
Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút khỏi thỏa thuận vào năm 2018 và khôi phục mọi lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Tehran. Để đáp trả, Iran bắt đầu từ bỏ các cam kết liên quan đến hạt nhân theo thỏa thuận.
Hồi tháng 2, ông Trump đã khôi phục chiến dịch "gây sức ép tối đa" đối với Iran. Ông tuyên bố mở cửa với việc đạt được một thỏa thuận nhưng cũng đe dọa sẽ sử dụng vũ lực quân sự nếu Iran không đồng ý chấm dứt chương trình hạt nhân của mình.
Ông Mehrdad Khonsari, cựu quan chức ngoại giao Iran cho biết: "Chúng ta biết rằng, điều mà Mỹ muốn trước hết và quan trọng nhất là loại bỏ mọi mối đe dọa có thể đến từ chương trình hạt nhân của Iran. Và tất nhiên, mối đe dọa đó có thể bị giảm bớt theo nhiều cách khác nhau".
Dù tin tưởng các cuộc đàm phán đang đi đúng hướng, nhưng Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho rằng vẫn còn quá sớm để đánh giá về kết quả đàm phán sắp tới giữa Iran với Mỹ. Ngoại trưởng Iran xác nhận, hai bên đã đạt được “sự hiểu biết tốt hơn” sau vòng đàm phán thứ hai tại Rome, Italy, về một số nguyên tắc và mục tiêu. Song ông cũng cảnh báo không nên quá kỳ vọng vào kết quả cuối cùng.
Theo một số chuyên gia phân tích, điều mà Iran muốn rõ ràng là các lệnh trừng phạt kinh tế được dỡ bỏ, áp lực kinh tế được giảm bớt. Do đó, Iran có thể theo đuổi một thỏa thuận hạt nhân tạm thời với Mỹ như một giải pháp trước mắt cho đến khi đạt được một thỏa thuận rộng hơn.
Bà Yassamine Mather, nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm Trung Đông, Đại học Oxford (Anh)cho biết: "Đối với Iran, vấn đề kinh tế là quan trọng. Các nước châu Âu ít nhất là trên danh nghĩa vẫn còn trong thỏa thuận hạt nhân, nhưng đã không thực hiện bất kỳ thỏa thuận kinh tế hoặc thương mại nào với Iran kể từ năm 2016-2017 vì các lệnh trừng phạt thứ cấp. Vì vậy, tình hình kinh tế của Iran khá tệ".
Đối với Mỹ, rất khó để lý giải chính xác Tổng thống Donald Trump nghĩ gì, nhưng ông đã nói rất rõ với đại diện Iran và nhóm an ninh quốc gia của ông rằng, mọi lựa chọn đều có thể xảy ra và Iran phải đưa ra lựa chọn.
Hàng chục nghìn người Mỹ đã tham dự các cuộc biểu tình nhằm phản đối các chính sách nhập cư mới và cách tiếp cận của chính quyền Tổng thống Donald Trump vào ngày 14/6.
Các cuộc không kích do Israel tiến hành trong đêm đã tấn công trúng vào trụ sở Bộ Quốc phòng Iran tại Tehran.
Sức mạnh quân sự của Mỹ trong suốt nhiều năm đã được thể hiện trong lễ kỷ niệm 250 năm thành lập Lục quân tại Washington vào ngày 14/6 (giờ địa phương).
Căng thẳng tại Trung Đông tiếp tục gia tăng khi Iran tuyên bố sẽ tấn công các căn cứ quân sự của phương Tây tại khu vực nếu các quốc gia này tiếp tục cung cấp hỗ trợ cho Israel.
Sau nhiều năm đe dọa, cuối cùng Israel đã tấn công Iran vào thứ Sáu, ngày 13 tháng 6. Đợt tấn công bất ngờ này gây ra những tổn thất lớn cho Iran, nhất là về con người.
Tiếng còi báo động trên không đã bị át đi bởi tiếng nổ trên bầu trời đêm tại thành phố Haifa – thành phố lớn nhất tại miền bắc Israel vào đêm 14/6.
0