ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Lý do lấy tên phường mới là Kim Liên do Kim Liên là tên một tuyến phố và cũng là một đơn vị hành chính của quận Đống Đa; là địa danh nổi tiếng, có đền (đình) Kim Liên; là trấn phía Nam trong tứ trấn của kinh thành Thăng Long xưa. Theo đó, việc lựa chọn tên đơn vị hành chính mới là Kim Liên dễ nhận diện, ngắn gọn, dễ đọc, dễ nhớ, bảo đảm tính hệ thống, khoa học; bảo đảm phù hợp với nguyên tắc ưu tiên sử dụng một trong các tên gọi của các đơn vị hành chính trước khi sáp nhập để đặt tên cho xã, phường mới, hạn chế tối đa tác động ảnh hưởng tới người dân, doanh nghiệp do phải chuyển đổi giấy tờ. Tên gọi Kim Liên có giá trị lịch sử, truyền thống, văn hóa và đã được nhân dân địa phương đồng tình ủng hộ.

Vị trí địa lý, diện tích, dân số phường Kim Liên

Phường Kim Liên giáp các phường: Bạch Mai, Đống Đa, Phương Liệt, Khương Đình, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hai Bà Trưng, Tương Mai của thành phố Hà Nội và có diện tích tự nhiên là 2,46 km²; quy mô dân số là 109.107 người.

Phường Kim Liên được hình thành trên cơ sở nhập toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của các phường Kim Liên, Khương Thượng (quận Đống Đa); phần lớn diện tích tự nhiên và dân số của các phường: Phương Mai, Phương Liên - Trung Tự, Quang Trung (quận Đống Đa); một phần diện tích tự nhiên và dân số của các phường: Nam Đồng, Trung Liệt (quận Đống Đa), trong đó:

• Phường Nam Đồng (Quận Đống Đa): Diện tích: 0,10; Quy mô dân số: 6.927
• Phường Quang Trung (Quận Đống Đa): Diện tích: 0,22; Quy mô dân số: 8.542
• Phường Trung Liệt (Quận Đống Đa): Diện tích: 0,21; Quy mô dân số: 7.931
• Phường Phương Liên - Trung Tự (Quận Đống Đa): Diện tích: 0,33; Quy mô dân số: 14.332
• Phường Kim Liên (Quận Đống Đa): Diện tích: 0,59; Quy mô dân số: 29.341
• Phường Phương Mai (Quận Đống Đa): Diện tích: 0,58; Quy mô dân số: 22.832
• Phường Khương Thượng (Quận Đống Đa): Diện tích: 0,43; Quy mô dân số: 19.202

Đặc điểm kinh tế, xã hội phường Kim Liên

Phường Kim Liên là khu vực đô thị hóa sớm, mật độ dân cư cao, hạ tầng kỹ thuật tương đối phát triển. Phường hội tụ nhiều yếu tố lịch sử - chính trị - văn hóa - y tế - giáo dục, thể hiện qua các đặc điểm: là nơi tọa lạc của Bệnh viện Bạch Mai, Đại học Y Hà Nội, Học viện Ngân hàng, cùng hệ thống trường phổ thông và khu dân cư tri thức cao; là vùng đất địa linh nhân kiệt, gắn liền với lịch sử lập đô và phát triển Thăng Long - Hà Nội qua hàng thế kỷ. Đặc biệt, đình, chùa Kim Liên được ghi nhận là “trấn Nam” của kinh thành xưa; là một trong những nơi đầu tiên hình thành khu tập thể kiểu mẫu xã hội chủ nghĩa - khu Kim Liên, tượng trưng cho giai đoạn đầu tiên của đô thị Hà Nội hiện đại sau năm 1954.

Với vị thế đó, Kim Liên đóng vai trò như trung tâm hành chính - văn hóa - y tế - giáo dục - dân cư quan trọng của quận Đống Đa.

Đặc điểm kinh tế phường Kim Liên

Phường Kim Liên có cơ cấu kinh tế phát triển đa dạng, đặc biệt nổi bật trong các lĩnh vực dịch vụ - thương mại là chủ đạo. Các tuyến phố như Xã Đàn, chùa Bộc, Phạm Ngọc Thạch, Tôn Thất Tùng là trung tâm thương mại - tiêu dùng sôi động, với các cửa hàng thời trang, điện tử, ăn uống, siêu thị… phục vụ cả cư dân và sinh viên, cán bộ, bệnh nhân. Các chợ truyền thống, dịch vụ cá thể, kinh doanh hộ gia đình phát triển mạnh ở khu vực Phương Mai, Trung Tự, Khương Thượng, Trung Liệt.

Y tế, giáo dục là thế mạnh đặc thù: Phường Kim Liên tập trung nhiều bệnh viện tuyến Trung ương, điển hình như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Da liễu Trung ương, Bệnh viện Lão khoa, Nhiệt đới Trung ương, giúp tạo nên chuỗi dịch vụ y tế - chăm sóc sức khỏe phát triển. 

Phường tập trung nhiều cơ sở giáo dục, đào tạo lớn, như: Đại học Y Hà Nội, Học viện Ngân hàng, TH school, hệ thống trường phổ thông các cấp… góp phần hình thành môi trường học thuật, nghiên cứu và phát triển nhân lực chất lượng cao.

Cư dân ổn định - kinh tế hộ phát triển: Cư dân phần lớn là cán bộ, viên chức, trí thức, người lao động ổn định, sống chủ yếu trong các khu tập thể cũ như Kim Liên, Trung Tự, Phương Mai,... Kinh tế hộ gia đình, dịch vụ gia đình, quán ăn, nhà thuốc, tiệm tạp hóa là hình thức phổ biến và gắn bó mật thiết với đời sống thường nhật.

Đặc điểm văn hóa - xã hội phường Kim Liên

Về văn hóa, phường Kim Liên là địa bàn có nhiều di tích lịch sử - văn hóa tiêu biểu của Thăng Long - Hà Nội, phản ánh rõ chiều sâu văn hóa, tâm linh và truyền thống cách mạng như: đền - đình Kim Liên được coi là một trong “Thăng Long tứ trấn”, thờ thần Cao Sơn Đại Vương - trấn Nam của Kinh thành Thăng Long, là di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia; chùa Trung Tự: di tích có giá trị cao về nghệ thuật và lịch sử cách mạng, gắn với kháng chiến chống Pháp, truyền bá chữ quốc ngữ và hội họp bí mật.

Duy trì tốt hoạt động lễ hội, tín ngưỡng truyền thống: Lễ hội truyền thống tại các đình làng (Kim Liên, Trung Tự, Khương Thượng...) diễn ra sôi nổi, với các hoạt động văn nghệ dân gian như ca trù, hát văn, võ thuật, múa tứ linh, rước thánh, thể hiện bản sắc địa phương và góp phần gắn kết cộng đồng. Một số làng xưa trong địa bàn như Thịnh Quang, Khương Thượng, Trung Tự… vẫn giữ được nếp sinh hoạt cộng đồng qua các nghi lễ và sinh hoạt văn hóa tại đình, chùa, nhà văn hóa.

Cộng đồng dân cư có trình độ, gắn bó và năng động: Phường Kim Liên mới có dân trí cao, trình độ văn hóa tốt, nhiều cán bộ, trí thức, y bác sĩ, giáo viên, sinh viên, tạo nên môi trường sống nhân văn, an toàn và đoàn kết. Hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở được đầu tư: thư viện, nhà văn hóa, câu lạc bộ thể thao, các tủ sách tổ dân phố… duy trì hoạt động tích cực. Phường cũng là nơi phát triển các mô hình đô thị gắn với bảo tồn di sản, như giữ gìn đình chùa Kim Liên, cải tạo khu tập thể Kim Liên, quy hoạch lại hệ thống di tích và quảng bá lễ hội truyền thống.

Phường Kim Liên là một vùng đô thị đặc biệt tiêu biểu, hội tụ đầy đủ các yếu tố về vị thế trung tâm, giao thông thuận lợi; kinh tế dịch vụ đa dạng, y tế - giáo dục phát triển mạnh; di sản văn hóa đặc sắc, cộng đồng dân cư tri thức cao, gắn kết chặt chẽ. Trong tương lai, nếu được định hướng quy hoạch tốt, Kim Liên có thể trở thành hình mẫu về phường đô thị hiện đại gắn với bản sắc truyền thống, bền vững cả về kinh tế, xã hội và môi trường văn hóa.

Về y tế, hệ thống y tế phường Kim Liên tập trung một số bệnh viện lớn tuyến đầu của cả nước với cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao như: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, 78 Giải Phóng/Phương Mai; Bệnh viện Lão khoa Trung ương, 1A - Phương Mai; Bệnh viện Da liễu Trung ương, 15A - Phương Mai; Bệnh viện Tai mũi họng Trung ương, 78 Giải Phóng. Cùng với đó là hệ thống các trạm y tế phường đạt chuẩn quốc gia về y tế cơ sở. Ngoài ra còn có các phòng khám đa khoa, chuyên khoa, hệ thống các nhà thuốc tư nhân phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của người dân trên địa bàn phường.

Về giáo dục, trên địa bàn phường có những trường phổ thông tiêu biểu như sau: Trường THPT Kim Liên, Trường THPT Lê Quý Đôn, 195 ngõ Xã Đàn II; Trường THPT Phùng Khắc Khoan - Đống Đa, số 85 phố Lương Định Của; Trường THCS Đống Đa, số 28 Phố Lương Định Của; Trường THCS Khương Thượng, số 10 Tôn Thất Tùng; Trường THCS Phương Mai, số 18 Đường Giải Phóng; Trường THCS Tam Khương, số 163 Khương Thượng; Trường Tiểu học Khương Thương, số 8 Tôn Thất Tùng; Trường Tiểu học Phương Mai, số 6 ngõ 4 Phố Phương Mai; Trường Tiểu học Tam Khương, số 4 ngõ 149 phố Khương Thượng.

• Trụ sở Đảng ủy phường Kim Liên: Số 23 Lương Định Của
• Trụ sở UBND phường Kim Liên: Số 02 ngõ 4B phố Đặng Văn Ngữ
• Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Kim Liên: đồng chí Hoàng Thị Phương Ngọc
• Phó Bí thư, Chủ tịch UBND phường Kim Liên: đồng chí Lê Thị Kim Huệ
• Chủ tịch Ủy ban MTTQ phường Kim Liên: đồng chí Nguyễn Ngọc Phương.

Theo Viện nghiên cứu Phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội