Sửa luật để tăng nguồn tạng hiến bền vững
Thiếu cơ chế tài chính đồng bộ, hoạt động điều phối tạng chưa được luật hoá cụ thể là một trong những bất cập khiến công tác vận động hiến và ghép tạng ở Việt Nam còn nhiều hạn chế.
Thông tin này được đưa ra tại hội thảo góp ý về sửa đổi Luật Hiến ghép mô, bộ phận cơ thể người do Bộ Y tế và Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia tổ chức sáng 27/6 tại Hà Nội.
Tại hội thảo, ngành y tế nhấn mạnh, sau gần 20 năm, luật hiến ghép mô tạng đã bộc lộ nhiều vướng mắc và rào cản khiến cho công tác này gặp nhiều khó khăn. Tỷ lệ người chết não hiến tạng còn thấp, khan hiếm nguồn hiến trong khi số người chờ ghép lớn.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc sửa đổi luật hiện nay là cần thiết, đặc biệt là tập trung vào những vấn đề trọng điểm như cơ chế tài chính, pháp lý, và quyền của người hiến, đặc biệt là tính minh bạch, có như vậy mới giúp tăng nguồn tạng hiến bền vững.
Luật sư Phạm Văn Học - Chủ tịch HĐQT Bệnh viện Hùng Vương cho biết: “Cơ chế tài chính đối với người hiến rất quan trọng vì chúng ta biết 70% người dân Việt Nam là người ở nông thôn và còn khó khăn, khi không may mà người thân của họ rơi vào hoàn cảnh chết não người ta có thể mong muốn hiến tạng nhưng nếu ngân sách Nhà nước có một khoản hỗ trợ cho họ và gia đình họ, đây hoàn toàn không phải là mua bán mà chỉ là một khoản hỗ trợ để giảm bớt khó khăn cho người đã xung phong hiến tạng, thì sẽ nhân văn hơn”.
PGS.TS Đồng Văn Hệ - Giám đốc Trung tâm điều phối ghép tạng quốc gia cho biết: “Có mấy điểm cần phải sửa, đó là trẻ em phải cho phép hiến, chết tim cho phép hiến và ba là phải có cơ chế tài chính, tài chính ở đây là cả cho ghép tạng và hiến tạng, bởi hiện nay cơ chế tài chính cho ghép cũng chưa có và tài chính cho hiến thì buộc phải có, bởi vì để có một người hiến tạng thì quy trình rất phức tạp, rất nhiều công đoạn mà không có cơ chế tài chính, và chúng ta biết rằng là nếu không có người hiến thì sẽ không thể ghép tạng”.
Bộ Y tế cũng cho rằng, quy định người dưới 18 tuổi không được hiến, các điều kiện để chẩn đoán chết não cũng như quy trình đăng ký hiến tạng còn rườm rà, hoạt động điều phối chưa được giám sát công khai minh bạch, là những hạn chế cần phải được thay đổi.
Ông Nguyễn Trọng Khoa - Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh - Bộ Y Tế cho biết: “Trước đây chúng ta đã quy định chỉ những người chết não mới được hiến tạng nhưng nay sẽ mở rộng ra đối với cả những người chết tim. Bên cạnh đó chúng ta cũng cần phải điều chỉnh cả nhóm đối tượng ưu tiên đối với người được ghép, điều chỉnh sao cho phù hợp với vấn đề khoa học, tính nhân đạo, nhân văn và tính minh bạch, công bằng đối với tất cả các nhóm đối tượng được ghép”.
Thống kê của Bộ Y tế, hiện cả nước mới có hơn 133 nghìn người đăng ký hiến mô tạng, tỷ lệ người chết não hiến tạng còn thấp chỉ chiếm khoảng 5% so với số người được xác định chết não. Việc sửa đổi Luật lần này được kỳ vọng đảm bảo tính khả thi, tạo nền tảng pháp lý bền vững, nhân văn và hiệu quả cho lĩnh vực hiện, ghép tạng, mang lại cơ hội sống cho hàng nghìn người bệnh mỗi năm.
