Mỹ gửi Patriot cho Ukraine có đủ để xoay chuyển cục diện?
Liệu việc nối lại viện trợ quân sự từ Mỹ có đủ giúp Ukraine thay đổi dục diện chiến trường?
Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định nối lại viện trợ quân sự cho Ukraine, đặc biệt là việc gửi thêm hệ thống phòng không Patriot, đang thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng quốc tế. Trong bối cảnh chiến sự Nga – Ukraine vẫn đang diễn ra khốc liệt, động thái này không chỉ mang ý nghĩa chiến thuật mà còn là một thông điệp chính trị rõ ràng từ Nhà Trắng. Nhưng liệu viện trợ này có đủ giúp Ukraine thay đổi dục diện chiến trường?
Ông Trump từ chối tiết lộ sẽ gửi bao nhiêu hệ thống Patriot cho Ukraine, nhưng cho biết Liên minh châu Âu hoàn trả chi phí. Mỗi khẩu đội Patriot điển hình bao gồm radar AN/MPQ-65, trung tâm điều khiển và từ 4 đến 8 bệ phóng tên lửa, đi kèm từ 48 đến 64 quả tên lửa đánh chặn PAC-3 hoặc PAC-2 GEM-T. Tuy nhiên, để vận hành hiệu quả, một khẩu đội cần đến hàng trăm binh sĩ được huấn luyện chuyên sâu, chưa kể tới việc tiếp vận, bảo trì, hậu cần và phối hợp với mạng lưới radar cảnh giới từ NATO.
Tỷ lệ đánh chặn của Patriot được ước tính dao động từ 80 đến 90% tùy loại mục tiêu, đặc biệt hiệu quả trong việc bảo vệ các mục tiêu tĩnh như nhà máy điện, trung tâm chỉ huy, sân bay quân sự. Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận rõ những hạn chế. Patriot không phải là một “lá chắn vạn năng”. Giá thành mỗi quả tên lửa đánh chặn PAC-3 khoảng 4 đến 5 triệu USD, trong khi UAV cảm tử do Nga sử dụng như Shahed-136 chỉ có giá khoảng 20.000 USD. Điều này tạo ra một sự chênh lệch lớn về chi phí vận hành, khiến Ukraine khó có thể dùng Patriot để đánh chặn mọi mục tiêu một cách tuỳ tiện. Do đó, hệ thống này thường chỉ được sử dụng để bảo vệ các mục tiêu “ưu tiên cao”.
Về mặt chiến lược, các chuyên gia nhận định chỉ dựa vào Patriot thì không thể xoay chuyển toàn bộ cục diện chiến tranh – vốn vẫn đang diễn ra chủ yếu ở vùng tiền tuyến miền Đông và Nam Ukraine. Tuy nhiên việc Mỹ tiếp tục cung cấp vũ khí có giá trị cao như Patriot chủ yếu có ý nghĩa động viê tinh thần với Ukraine, gửi tín hiệu tới cả Moscow và các đồng minh NATO về mức độ can dự của Washington dưới thời ông Trump.
