Hình ảnh con Trâu trong đời sống văn hóa người Việt
Trong văn hóa dân gian, con trâu được thức nhận, chiêm nghiệm sâu sắc và đa dạng, đa chiều. Tri thức về con trâu xuất hiện sớm nhất trong tri thức về loài vật của người Việt. Hình ảnh con trâu được thể hiện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống tinh thần và lao động sản xuất từ hàng ngàn năm đã đi vào ca dao tục ngữ, trở thành đề tài, nguồn cảm hứng phong phú của văn học, hội họa, điêu khắc, âm nhạc…
Theo các nhà văn hóa thì hình ảnh con trâu có mặt trong các tác phẩm văn hóa dân gian, trong các bức điêu khắc tại đình làng, tượng trâu bằng đất nung, đầu trâu bằng đá có niên đại hàng ngàn năm. Đó là hình ảnh “Trâu cõng chú bé thổi sáo trong tranh Đông Hồ”, “Trâu vàng đẫm mình tại Hồ Tây” hay trong truyện cổ tích Kim Ngưu, chờ bà mẹ nào sinh đủ 10 con trai thì ra kéo trâu về; con trâu mưu trí đánh bại hổ dữ trong câu chuyện cổ tích “Trí khôn của ta đây”; truyện ngụ ngôn “Lục súc tranh công” cũng nhắc tới trâu là con vật đầu tiên, cùng với các vật nuôi trong nhà có công sinh ra thóc, gạo, ngô, đỗ cho con người. Trong nhiều câu ca dao, tục ngữ, hình ảnh trâu còn xuất hiện để răn dạy người đời, hoặc truyền đạt các kinh nghiệm sống như “Làm ruộng phải có trâu/ Làm dâu phải có chồng”, “Tậu trâu xem vó, lấy vợ xem nòi”, “Làm ruộng không trâu như làm giàu không thóc”,…
Còn các Tiến sỹ nghiên cứu về văn hóa thì cho rằng, có lẽ không người Việt nào không biết đến những câu ca chan chứa tình cảm như "Trâu ơi ta bảo trâu này/Trâu ra ngoài ruộng cấy cày với ta/Cấy cày vốn nghiệp nông gia/Ta đây trâu đấy ai mà quản công/Bao giờ cây lúa còn bông/Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn" cùng nhiều câu chuyện cảm động về mối quan hệ giữa con người với loài vật hiền lành này được lưu truyền trong dân gian. Chính nhờ sự gần gũi đã tạo nên mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa người với trâu. Nhưng có lẽ chính quá trình lao động cùng nhau, những nét tương đồng về số phận, tính cách giữa người nông dân và con trâu mới là yếu tố quan trọng khiến cho trâu và người trở thành đôi bạn thân thiết, thủy chung. Trâu cũng là con vật tình nghĩa, dù xa cách nhiều năm vẫn nhớ chủ, đi xa vẫn nhớ đường về, trả công cho người chăm sóc hậu hĩnh, xứng đáng.
Không chỉ gắn liền với nền kinh tế, trâu còn là biểu tượng của sức mạnh, tượng trưng cho sự bền bỉ. Vào các lễ hội mùa xuân, trâu còn là linh vật trong các lễ tạ ơn trâu của đồng bào Thái ở vùng núi Tây Bắc, lễ hội chọi trâu của người dân xứ biển Đồ Sơn (Hải Phòng); Bắc Ninh, Thái Nguyên, lễ hội đâm trâu truyền thống của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên...
Hơn nữa gần đây con Trâu được chọn làm linh vật cho SEA Games 22 tổ chức tại Việt Nam năm 2003 với ước vọng về mùa màng tốt đẹp, ấm no, hạnh phúc, tượng trưng sức mạnh và tinh thần thượng võ của người Việt.
Hiện nay, dù đất nước đã đổi mới rất nhiều nhưng con trâu vẫn luôn là hình tượng gần gũi, thân thiết với người nông dân. Ở những vùng sâu, vùng xa, không có điều kiện kinh tế phát triển cơ giới hóa sản xuất thì con trâu vẫn đóng vai trò vô cùng quan trọng, là sức kéo chủ yếu, là đầu cơ nghiệp để giảm nghèo, phát triển kinh tế.
Hơn 200 đại biểu từ các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế và các bộ, ban, ngành Trung ương và thành phố Hà Nội đã tham dự chương trình Giao lưu hữu nghị chúc mừng Tết cổ truyền vào ngày 26/4.
Sau quá trình xét chọn và bình chọn, danh sách 50 tác phẩm xuất sắc đã được công bố vào sáng 25/4, nhằm tôn vinh những đóng góp tích cực của đội ngũ văn nghệ sĩ cho sự phát triển văn hóa, nghệ thuật thành phố trong thời gian qua.
Tiếng gọi của lịch sử, tiếng vọng của tinh thần dân tộc, khát vọng độc lập, hòa bình và phát triển đã được tái hiện sống động qua triển lãm tranh cổ động của họa sĩ Nguyễn Mạnh Đức.
Triển lãm mỹ thuật “Qua miền thương nhớ” tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam mang đến cho công chúng một không gian nghệ thuật ý nghĩa.
Liên Hiệp các hội Văn học nghệ thuật Việt Nam đã tổ chức Hội nghị toàn quốc "50 năm nền văn học, nghệ thuật Việt Nam sau ngày thống nhất đất nước" (30/4/1975 - 30/4/2025) vào sáng nay (25/4), tại Hội trường Diên Hồng, Nhà Quốc hội.
Triển lãm chuyên đề “Đất nước trọn niềm vui” được khai mạc chiều ngày 24/4, với hơn 300 ảnh, tài liệu, hiện vật tiêu biểu, trong đó có nhiều tài liệu, hiện vật gốc lần đầu ra mắt công chúng.
0