Hệ lụy nếu Iran quyết định phong tỏa eo biển Hormuz
Việc Iran đóng cửa eo biển Hormuz sẽ gây ra tác động sâu rộng đến thị trường năng lượng toàn cầu.
Hiện thế giới đang chờ đợi phản ứng từ Iran sau khi Mỹ tấn công ba cơ sở hạt nhân trọng yếu của quốc gia này, cùng với Israel tham gia vào hành động quân sự lớn nhất của phương Tây chống lại Iran kể từ cuộc cách mạng năm 1979.
Một trong những khả năng đang được Tehran tính đến là đóng cửa eo biển Hormuz, tuyến đường mà 20% lượng dầu và khí đốt của toàn thế giới đi qua. Theo giới quan sát, việc Iran đóng eo biển Hormuz sẽ gây ra tác động sâu rộng đến thị trường năng lượng toàn cầu.
Eo biển Hormuz nằm giữa Iran và Oman, nối Vịnh Ba Tư ở phía Bắc với Vịnh Oman và Biển Arab ở phía Nam. Tại điểm hẹp nhất, eo biển chỉ rộng khoảng 33 km, trong đó luồng hàng hải cho tàu thuyền qua lại chỉ rộng 3 km mỗi chiều. Khoảng 1/5 lượng dầu tiêu thụ toàn cầu đi qua eo biển Hormuz.
Nhận thức được vai trò chiến lược của eo biển này, Quốc hội Iran ngày 22/6 đã thông qua biện pháp đóng cửa eo biển Hormuz để đáp trả loạt không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân tại Iran. Tuy nhiên quyết định cuối cùng sẽ do Hội đồng An ninh Quốc gia Tối cao nước này đưa ra.
Dù từng nhiều lần đe dọa phong tỏa tuyến hàng hải chiến lược này, nhưng Iran cho đến nay vẫn chưa hiện thực hóa tuyên bố. Tuy nhiên, nếu điều đó xảy ra, tác động sẽ không chỉ dừng lại ở khu vực mà còn lan rộng ra toàn cầu, đặc biệt là thị trường dầu mỏ.
Bà Kaja Kallas, đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại của Liên minh châu Âu cho biết: “Những lo ngại về sự trả đũa và leo thang chiến tranh này là rất lớn, đặc biệt là việc Iran đóng cửa eo biển Hormuz là điều cực kỳ nguy hiểm và không tốt cho bất kỳ ai”.
Thị trường dầu mỏ toàn cầu đang bước vào một giai đoạn bất ổn sau khi Mỹ chính thức can thiệp vào cuộc xung đột giữa Iran và Israel. Trong phiên giao dịch sáng nay tại thị trường châu Á, giá dầu đã tăng mạnh. Dầu thô WTI của Mỹ tăng hơn 2%, đạt mức 75,22 USD/thùng, trong khi dầu Brent - giá tham chiếu toàn cầu, tăng gần 2%, lên mức 78,53 USD/thùng. Tuy nhiên, một số chuyên gia cũng nhận định, nếu Iran chặn đường xuất khẩu dầu của chính mình qua eo biển Hormuz, đó sẽ là “đòn tự giáng vào nền kinh tế”.
Bà June Go, nhà phân tích thị trường dầu mỏ cấp cao của Sparta Commodities cho biết: “Tôi nghĩ giá dầu có thể sẽ tạm thời ở mức khoảng 80 đôla/thùng. Có những dấu hiệu cho thấy kịch bản Eo biển Hormuz bị đóng cửa không thực sự mạnh. Sẽ có rất nhiều tác động đến Iran nếu họ quyết định đóng Eo biển Hormuz. Họ phụ thuộc vào eo biển này để có nguồn thu, cung cấp nhu yếu phẩm và cũng để xuất khẩu dầu. Vì vậy, điều này giống như tự bắn vào chân mình vậy”.
Dù nhiều nhà phân tích đánh giá khả năng Iran thực sự phong tỏa eo biển là thấp, bởi hành động này có thể bị Mỹ coi là tuyên bố chiến tranh, nhưng giá dầu vẫn có thể vượt ngưỡng 100 USD/thùng nếu căng thẳng kéo dài.
