ĐÀI PHÁT THANH
& TRUYỀN HÌNH HÀ NỘI

Sau vụ việc một du khách nước ngoài suýt bị tàu cuốn vào đường ray vì mải mê chụp ảnh khi đang thưởng thức cà phê ở phố đường tàu, hồi chuông cảnh tỉnh về nỗi lo mất an toàn tại khu vực này lại tiếp tục nóng lên.

Không để du khách vào khu vực này, những ngày qua, Hà Nội đã ra quân xử lý dứt điểm tình trạng lấn chiếm hành lang an toàn đường sắt ở khu vực cà phê đường tàu - một tụ điểm du lịch tự phát đã tồn tại nhiều năm. Hàng rào ngăn, biển cảnh báo cấm tụ tập đều đã được dựng lại. Các hộ kinh doanh không chấp hành đã bị nhắc nhở, xử phạt. Thậm chí, những du khách cố tình vượt rào cũng bị lập biên bản vi phạm hành chính. 

Đáng nói, đây không phải là lần đầu tiên khu vực này bị “tuýt còi”. Câu chuyện cũng không mấy mới mẻ nhưng có lẽ đã đến lúc cần xử lý dứt điểm và mạnh tay. Chúng ta không thể đánh đổi sự an toàn của người dân, du khách để bất chấp kinh doanh ở những khu vực này. 

Những tuyến phố vốn bình yên dịu dàng nép mình bên phố cổ như phố Phùng Hưng, Lê Duẩn, thế nhưng, kể từ khi những bức ảnh “check-in cà phê đường tàu” bắt đầu trở thành xu hướng trên mạng xã hội, thì từng mét đường sắt cũ kỹ cũng trở thành “phông nền sống ảo”. Người ta đến đây, ngồi nhâm nhi cà phê sát mép đường ray, rồi chạy vội ra chụp hình mỗi khi tàu chuẩn bị đến. Một kiểu mạo hiểm… để đẹp ảnh.

Đó cũng là điều dễ hiểu với các hộ kinh doanh ở đây. Phần lớn họ là người dân địa phương, tận dụng nhà mặt phố có đường sắt chạy qua để mưu sinh. Họ không vi phạm pháp luật theo kiểu lừa đảo hay sản xuất hàng giả. Nhưng cũng giống như doanh nghiệp, họ đang kinh doanh trên một nền tảng không an toàn, cả về pháp lý lẫn tính mạng con người.

Thực tế, đường sắt là một loại hình giao thông đặc thù, có quy định rất nghiêm ngặt về hành lang an toàn. Và khu vực đường tàu Hà Nội, nơi các quán cà phê mọc lên như nấm cũng chính là đoạn mà đoàn tàu Thống Nhất Bắc - Nam chạy qua mỗi ngày. Một sự cố nhỏ thôi cũng có thể trả giá bằng sinh mạng con người.

Những người làm du lịch thường nói: “Hãy để du khách được trải nghiệm trọn vẹn”. Nhưng trải nghiệm không đồng nghĩa với mạo hiểm. Đừng đánh đổi an toàn để có được một bức ảnh đẹp. Chúng ta có thể tạo ra những sản phẩm du lịch văn minh hơn, sáng tạo hơn, thay vì duy trì một mô hình tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn như vậy.

Ví dụ ở Singapore cấm hoàn toàn việc ăn uống và tụ tập gần khu vực MRT, dù chỉ là để chụp ảnh. Lý do rất rõ ràng: an toàn là nguyên tắc số 1. Ngay cả Nhật Bản - quốc gia nổi tiếng vì tôn trọng cá nhân, cũng không chấp nhận bất kỳ hành vi nào cản trở hoạt động của ngành đường sắt, ngành công nghiệp vốn được xem như huyết mạch của quốc gia này.

Nếu chúng ta coi nhẹ tính mạng để phục vụ một mô hình kinh doanh nhỏ lẻ, thì liệu điều đó có còn đúng với khái niệm “làm du lịch bền vững”? Đã đến lúc Hà Nội cần dứt khoát hơn. Cần có quy hoạch rõ ràng với các khu vực hành lang giao thông, đặc biệt là đường sắt đô thị. Những hộ kinh doanh ở đây, nếu đủ điều kiện, có thể được chuyển đổi mô hình, hoặc hỗ trợ chuyển sang nơi kinh doanh hợp pháp. Nhưng nhất thiết, không thể vì mấy chục cốc cà phê mỗi ngày mà đánh cược cả hệ thống an toàn giao thông quốc gia.

Kinh doanh, dù là tập đoàn lớn hay một hộ bán cà phê nhỏ đều cần một nền tảng chung: pháp luật và sự an toàn. Đừng đợi đến khi xảy ra tai nạn, chúng ta mới thấy giá của một bức ảnh đôi khi lớn hơn cả mạng người.