EU mưu tính thành lập Tổ chức Thương mại châu Âu riêng
EU đang bắt đầu tính đến chuyện tăng cường tính tự chủ, cụ thể là mưu tính thành lập Tổ chức Thương mại châu Âu riêng để tự giải quyết những vấn đề đặt ra.
Ý tưởng về thành lập một dạng Tổ chức Thương mại riêng cho châu Âu xuất xứ từ bối cảnh tình hình chung - một kiểu Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) của châu Âu và cho châu Âu. Một Tổ chức Thương mại châu Âu (ETO) như thế sẽ giúp châu Âu vừa tự giải quyết được mọi tranh chấp và xung khắc thương mại giữa các nước châu Âu, vừa có được sự thống nhất quan điểm về luật pháp và tư pháp để hậu thuẫn các nước châu Âu trong tranh chấp và xung khắc thương mại giữa các quốc gia châu Âu với các đối tác ở bên ngoài châu Âu.
EU đang manh nha ý tưởng này và những người thúc đẩy nó mạnh mẽ nhất là Chủ tịch Uỷ ban EU Ursula von der Leyen và Thủ tướng Đức Friedrich Merz. Có ba lập luận được đưa ra để xác lập sự cần thiết thành lập ETO và tác dụng của nó:
Thứ nhất, WTO tuy ra đời và hoạt động đã từ lâu nhưng trên thực tế không phát huy được vai trò và thực thi được sứ mệnh lịch sử. Lỗi không nằm ở WTO mà ở chính các thành viên WTO, trước hết ở Mỹ. Công cuộc cải tổ WTO tiến triển rất chậm chạp và kém thực chất. Triển vọng tương lai của WTO không sáng sủa trước những chiều hướng biến động tình hình đang diễn ra trong thế giới hiện đại. Có rất nhiều vấn đề liên quan đến quan hệ kinh tế và trao đổi thương mại thế giới tồn tại từ lâu mà WTO không thể xử lý ổn thoả nổi. EU cho rằng cần có tổ chức thương mại khác có khả năng xử lý chính những vấn đề trên.
Thứ hai, WTO không thể chế tài được những thành viên lớn khi những thành viên này cố tình bất chấp các nguyên tắc chung của WTO mặc dù họ đều là thành viên của WTO. Uy danh và thể diện của WTO bị ảnh hưởng, lòng tin của các thành viên vào năng lực cũng như tương lai của WTO bị sa sút. Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump kích hoạt cuộc thương chiến thuế quan bảo hộ thương mại với các đối tác kinh tế và thương mại của Mỹ trên thế giới không phải là bằng chứng duy nhất nhưng là trường hợp điển hình nhất và thời sự nhất. Một tổ chức thương mại riêng cho châu Âu sẽ giúp các nước châu Âu bảo vệ được lợi ích chính đáng của họ khi họ không thể dựa cậy được vào WTO.
Thứ ba, một tổ chức thương mại riêng của các nước châu Âu sẽ là sự bổ sung cho WTO, đồng thời gia tăng áp lực buộc WTO phải đẩy mạnh công cuộc cải tổ về thể chế và tổ chức để thích ứng với thế giới đã thay đổi rất cơ bản. Ngoài ra, EU đang tăng cường hợp tác với các đối tác xa gần trên thế giới và tham gia vào các liên kết thương mại tự do khác nhau. Tổ chức thương mại châu Âu sẽ đóng vai trò tài phán quan trọng.
