Doanh nghiệp Việt tái cấu trúc sau cảnh báo thuế Mỹ
Trước sức ép từ chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam không ngồi yên. Họ đang chủ động xoay trục, đa dạng hóa thị trường, tái cơ cấu chuỗi cung ứng để giảm phụ thuộc và gia tăng sức chống chịu.
Áp lực thương mại toàn cầu, đặc biệt là trong tháng đầu năm nay đã gây không ít thách thức cho xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, tính đến hết tháng 7, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa cả nước đạt 261,8 tỷ USD, tăng 14,6% so với cùng kỳ năm 2024.
Xác định thị trường trong nước là nền tảng chủ đạo, trong 6 tháng đầu năm, Công ty TNHH O-DOOR Việt Nam đạt doanh thu 200 tỷ đồng nhờ cung cấp các sản phẩm cửa gỗ. Hướng ra thị trường quốc tế, doanh nghiệp đặt mục tiêu trong 6 tháng cuối năm sẽ có đơn hàng xuất khẩu sang một số thị trường, không bao gồm Hoa Kỳ.
Bà Mai Thị Ngọc Thủy, Tổng giám đốc Công ty TNHH O-DOOR Việt Nam, cho biết: “Thị trường chính chúng tôi hướng đến là Úc, Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan. Chúng tôi tin sẽ thành công bởi người tiêu dùng các thị trường này mua hàng châu Âu rất nhiều. Nếu chúng tôi có hệ thống sản xuất tại Việt Nam nhưng áp dụng công nghệ Đức, việc xuất khẩu đi Đông Nam Á sẽ thuận lợi hơn rất nhiều”.
Ngành gỗ lâu nay phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ – nơi từng chiếm hơn 50% kim ngạch xuất khẩu toàn ngành. Trong 7 tháng đầu năm, ngành gỗ xuất khẩu đạt 9,6 tỷ USD, tăng 7,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Mức tăng này không cao như giai đoạn trước – vốn thường đạt hai con số – nhưng vẫn là kết quả tích cực trong bối cảnh các rủi ro về thuế quan đang gia tăng.
Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam khuyến nghị các doanh nghiệp không nên “bỏ trứng vào một giỏ”, mà cần đa dạng hóa thị trường, tập trung khai thác thêm các điểm đến tiềm năng như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Trung Đông...
Ông Ngô Sỹ Hoài, Tổng Thư ký Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, nhận định: “Chúng ta cần có tầm nhìn rộng hơn và tự đặt câu hỏi: Tại sao cứ phải tập trung xuất khẩu sang Mỹ? Doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể khai phá các thị trường mới, dù quy mô nhỏ và sức mua thấp hơn, nhưng lại mang đến sự an toàn và tính bền vững cao hơn. Thực tế, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu hiện cũng đang rất quan tâm đến thị trường nội địa và phát triển sản phẩm để đáp ứng nhu cầu trong nước ngày càng tăng”.
Báo cáo Niềm tin kinh doanh 2025 do Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế Tư nhân (Ban IV) thực hiện vào tháng 6 cho thấy: 25,4% doanh nghiệp cho biết chịu ảnh hưởng rất nghiêm trọng bởi chính sách thuế quan của Hoa Kỳ; 38,2% cho biết chịu ảnh hưởng nghiêm trọng. Về giải pháp ứng phó, 29,7% doanh nghiệp ưu tiên tìm kiếm thị trường mới; 24,2% dự kiến tạm dừng hoạt động trong thời gian 90 ngày đàm phán; 20,5% lựa chọn tăng cường nội địa hóa chuỗi sản xuất.
Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Thành viên Hiệp hội Công nghiệp Điện tử Việt Nam, chia sẻ: “Thị trường Hoa Kỳ rất quan trọng, nhưng không phải là duy nhất. Việt Nam còn nhiều cơ hội tận dụng 17 FTA đã ký kết để mở rộng xuất khẩu. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tranh thủ làn sóng chuyển dịch chuỗi cung ứng vào Việt Nam để tăng kết nối và nâng cao vai trò trong chuỗi cung ứng toàn cầu”.
Việc Mỹ áp thuế đối ứng 20% với hàng hóa Việt Nam là lời cảnh báo rõ ràng rằng chiến lược tăng trưởng dựa trên “lợi thế chi phí” mà Việt Nam theo đuổi suốt hai thập kỷ qua không còn phù hợp. Tuy nhiên, trong nguy luôn có cơ. Nếu chủ động cải cách, chuyển đổi mô hình sản xuất và gia tăng giá trị, cú sốc thuế quan lần này có thể trở thành cơ hội để Việt Nam bứt phá mạnh mẽ hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.
