Điểm mờ trong quản lý vàng
Những điểm mờ trong chính sách quản lý vàng đang tạo ra khoảng trống cho đầu cơ, thao túng giá và gây bất ổn thị trường.
Mới đây, Bộ đội Biên phòng tỉnh Tây Ninh đã phát hiện 18kg vàng bị bỏ lại ở khu vực biên giới gần Campuchia. Đó là số vàng nguyên chất 9999 với giá trị ước tính trên 51 tỷ đồng.
Việc phát hiện một số lượng vàng có thể do buôn lậu bất thành khiến nhiều người đặt ra câu hỏi: Liệu đã có bao nhiêu vàng được buôn lậu trót lọt qua biên giới?
Mỗi sản phẩm nhập lậu, ngân sách Nhà nước sẽ thất thoát một khoản thuế tương ứng. Với vàng, một mặt hàng có giá trị cao, con số thất thoát không hề nhỏ.
Khi cả thế giới lên cơn sốt vàng, giá vàng liên tục phá các kỷ lục, có lúc vượt mốc 3.000 đô la Mỹ/ounce và hiện tại đã vượt qua cả mốc 3.300 đô la Mỹ/ounce, vàng càng trở thành một sản phẩm đầu tư được ưa thích.
Nghị định 24 ra đời vào năm 2012 đã chặn đứng hoạt động nhập khẩu vàng nguyên liệu một cách chính ngạch. Trong khi đó, nhu cầu về vàng là có thật và rất lớn. Từ nhu cầu đầu tư, tích trữ đến nhu cầu sản xuất vàng trang sức của các doanh nghiệp. Ngay cả một doanh nghiệp lớn như PNJ, trong cuộc họp cổ đông vào cuối tháng 4 vừa qua đã hơn một lần than khó vì thiếu vàng nguyên liệu. Họ cho biết phải thu gom nữ trang cũ để tái chế. Các cơ sở sản xuất vàng nhỏ lẻ cũng chung một nỗi lo.
Thực tế, trong suốt hơn một thập kỷ qua, các doanh nghiệp vàng bạc vẫn phải hoạt động trong một "vùng xám" khi Việt Nam gần như không nhập khẩu vàng nguyên liệu. Có thể hình dung, rất nhiều lượng vàng nhập lậu đã trót lọt qua biên giới và chảy vào các doanh nghiệp sản xuất theo một cách nào đó để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Đó là lý do tại sao hàng loạt cửa hàng vàng nhỏ lẻ đã phải chủ động đóng cửa vào tháng 4 năm ngoái để tránh các cuộc kiểm tra về nguồn gốc, xuất xứ của vàng.
Vàng luôn là một sản phẩm đặc thù, bởi nó vừa có vai trò như một loại tiền tệ được công nhận trên toàn cầu, vừa là nguyên liệu sản xuất cho một ngành nghề có giá trị hàng tỷ đô la Mỹ.
Nhận thấy những bất cập này, đầu tháng 5 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 124, giao cho Ngân hàng Nhà nước nhiệm vụ phải gấp rút sửa đổi Nghị định 24 để có cơ chế quản lý thị trường vàng phù hợp hơn ngay trong quý II năm nay.
Với những định hướng như xóa bỏ độc quyền sản xuất vàng miếng SJC, cho phép doanh nghiệp được nhập khẩu vàng nguyên liệu (phải thu thuế nhập khẩu đầy đủ), thị trường vàng sẽ chấm dứt được cảnh "tranh tối tranh sáng" mập mờ.
Một khi hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch, ngân sách Nhà nước sẽ thu được một khoản thuế nhập khẩu đáng kể. Các lực lượng chức năng như bộ đội biên phòngsẽ đỡ vất vả hơn trong công cuộc chống buôn lậu. Các doanh nghiệp vàng bạc đá quý sẽ không còn phải mạo hiểm tìm kiếm nguyên liệu bằng mọi giá, giúp hoạt động kinh doanh của họ trở nên ổn định và bền vững hơn.
Quan trọng hơn, khi có đủ nguyên liệu, ngành thủ công mỹ nghệ của Việt Nam với nguyên liệu chính là vàng hoàn toàn có thể phát triển và đẩy mạnh xuất khẩu, thu về ngoại tệ cho đất nước. Việc cho phép nhập khẩu vàng, nếu được quản lý tốt, sẽ mang ngoại tệ về cho đất nước thay vì gây thất thoát ngoại tệ khi chúng ta tiếp tục cấm cản một cách thiếu hợp lý.
