Đề xuất hỗ trợ tiền mặt cho người dân chuyển sang xe điện
Sở Xây dựng Hà Nội đề xuất hỗ trợ trực tiếp bằng tiền mặt cho người dân sinh sống trong vùng phát thải thấp chuyển đổi xe máy chạy xăng sang phương tiện xanh theo 3 mức.
Sở Xây dựng Hà Nội vừa trình UBND Thành phố báo cáo về công tác chuyển đổi phương tiện giao thông xanh và phát triển hạ tầng trạm sạc xe điện; trong đó, có dự thảo đề xuất các cơ chế, chính sách hỗ trợ tài chính đối với người dân khi thực hiện chuyển đổi từ xe xăng sang xe điện. Dự kiến các cơ chế, chính sách này sẽ được trình để HĐND thành phố Hà Nội xem xét, thông qua tại kỳ họp tháng 9/2025.
Đề xuất ba mức hỗ trợ bằng tiền mặt
Theo đó, Sở Xây dựng đề xuất hỗ trợ trực tiếp bằng tiền mặt cho người dân sinh sống trong vùng phát thải thấp, sở hữu xe máy chạy xăng hoặc diesel.
Khi chuyển đổi sang phương tiện xanh, người dân sẽ được nhận hỗ trợ từ 3 - 5 triệu đồng/xe tùy đối tượng. Cụ thể, mức 3 triệu đồng cho cá nhân thường; 4 triệu đồng cho hộ cận nghèo; 5 triệu đồng cho hộ nghèo.
Mỗi cá nhân được hỗ trợ tối đa một xe, áp dụng đến hết năm 2030. Ngoài ra, người dân và doanh nghiệp còn được vay vốn ưu đãi với lãi suất 3 - 5%/năm, hạn mức vay 100% giá trị hợp đồng, thời hạn tối đa 5 năm. Đối tượng được hưởng chính sách này gồm đơn vị dịch vụ công ích, vận tải hành khách (trừ xe buýt), vận tải hàng hóa, doanh nghiệp đầu tư thu hồi - tái chế xe cũ.
Cũng trong giai đoạn này, Hà Nội đề xuất miễn 100% lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số cho phương tiện giao thông xanh từ thời điểm Nghị quyết có hiệu lực đến hết năm 2030.
Thí điểm cấm xe xăng từ đầu năm 2026
Sở Xây dựng Hà Nội cũng dự kiến đưa ra lộ trình cụ thể để hạn chế và tiến tới cấm xe máy, ô tô cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại các khu vực trung tâm, cụ thể:
- Từ 1/1/2026 đến 30/6/2026, Hà Nội sẽ thí điểm hạn chế xe máy chạy xăng tại một số khu vực nội đô;
- Từ 1/7/2026 sẽ cấm xe máy xăng trong Vành đai 1;
- Từ 1/1/2028 sẽ cấm xe máy trong Vành đai 2, đồng thời hạn chế ô tô xăng/diesel trong khu vực này;
- Từ 1/1/2030 sẽ hạn chế ô tô cá nhân xăng/diesel trong Vành đai 3.
Xa hơn, từ năm 2035 đến 2050, Thành phố sẽ từng bước hạn chế toàn bộ xe cơ giới không sử dụng năng lượng sạch, kể cả xe CNG, hybrid. Việc hạn chế sẽ mở rộng từ Vành đai 1 vào năm 2035, Vành đai 2 (năm 2040), Vành đai 3 (năm 2045) và toàn Thành phố từ năm 2050.
Cùng với đó, thành phố sẽ lắp đặt camera giám sát, tổ chức tuần tra, xử phạt các hành vi vi phạm về khí thải hoặc đi vào vùng cấm. Mức xử phạt hành chính có thể cao gấp đôi quy định hiện hành. Thành phố cũng sẽ điều chỉnh giá dịch vụ trông giữ xe và thu phí lưu thông đối với phương tiện phát thải, áp dụng theo lộ trình trên.
Đầu tư mạnh hạ tầng trạm sạc, phát triển giao thông công cộng
Về phát triển hạ tầng sạc, Hà Nội đặt mục tiêu đến cuối năm 2026, 10% chỗ đỗ xe tại công trình hiện hữu sẽ có trụ sạc và 30% chỗ đỗ tại các dự án mới cũng phải được trang bị.
Thành phố dự kiến hỗ trợ các dự án đầu tư trạm sạc công cộng như sau: 70% lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu; 50% chi phí giải phóng mặt bằng với bến xe, bãi đỗ có từ 30% chỗ đỗ gắn trụ sạc; 100% tiền thuê đất trong 5 năm đầu.
Thành phố sẽ ưu tiên đầu tư trụ sạc trên vỉa hè, khuyến khích trạm nạp hydrogen và nhiên liệu sạch và kêu gọi nhà đầu tư tham gia theo hình thức đối tác công tư (PPP). Những nhà đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông năng lượng sạch sẽ được giao đất ưu tiên, miễn 100% tiền thuê đất đến hết năm 2033.
Thành phố cũng sẽ xây dựng kế hoạch tổng thể phát triển mạng lưới trạm sạc tại các khu dân cư đông đúc, trục giao thông chính, bến xe - điểm đầu cuối, trung tâm thương mại. Việc cấp phép xây dựng và chuyển đổi mục đích sử dụng đất cũng sẽ áp dụng quy trình rút gọn.
Ngoài xe máy, Hà Nội đang hướng đến chuyển đổi đồng bộ toàn bộ phương tiện công cộng sang xe điện hoặc năng lượng sạch.
Sở Xây dựng cũng kiến nghị Chính phủ sớm ban hành các cơ chế hỗ trợ cụ thể như ưu đãi tín dụng, miễn - giảm thuế, trợ giá trực tiếp để thúc đẩy chuyển đổi nhanh hơn.
Về lâu dài, Hà Nội cam kết đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật - giao thông, đảm bảo kết nối hiệu quả giữa các nhà sản xuất xe điện, thiết bị sạc và nhà đầu tư hạ tầng. Đồng thời, Thành phố sẽ thúc đẩy nội địa hóa thiết bị, giảm chi phí đầu tư, tạo môi trường đầu tư thuận lợi và hành lang pháp lý rõ ràng.
Dự kiến, toàn bộ chính sách trên sẽ được cụ thể hóa sau khi HĐND thành phố Hà Nội thông qua Nghị quyết về chuyển đổi phương tiện xanh và phát triển hệ thống trạm sạc vào tháng 9/2025.
