Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ kêu gọi Quốc hội điều trần
Các cựu quan chức này, đại diện cho cả đảng Cộng hòa và Dân chủ trong ba thập kỷ qua, bày tỏ sự lo ngại về những quyết định sa thải của Tổng thống Trump, cho rằng chúng đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về việc chính quyền hiện tại có đang cố gắng "chính trị hóa quân đội" và làm suy yếu các giới hạn pháp lý đối với quyền lực của tổng thống hay không.
Vụ sa thải gần đây nhất của Tổng thống Trump diễn ra vào cuối tuần qua, khi ông cách chức Tướng Không quân CQ Brown Jr. khỏi vị trí Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân. Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cũng đã sa thải một loạt các lãnh đạo quân sự cấp cao khác, bao gồm Đô đốc Lisa Franchetti, chỉ huy tác chiến hải quân; Tướng Jim Slife, Phó chỉ huy Không quân; và các thẩm phán biện hộ chung cho các dịch vụ quân sự.
Bộ trưởng Quốc phòng ông Pete Hegseth đã bảo vệ các quyết định này, khẳng định các tổng thống trước đây cũng từng thay đổi nhân sự trong quân đội và Tổng thống Trump có quyền lựa chọn đội ngũ lãnh đạo của mình. Ông cũng giải thích rằng, việc sa thải các thẩm phán biện hộ chung (JAG) là vì ông không cho rằng họ "phù hợp" để đưa ra các khuyến nghị trong những vấn đề quan trọng liên quan đến các lệnh hợp pháp. Tuy nhiên, những lý giải này không nhận được sự đồng thuận từ nhiều cựu quan chức quân sự, đặc biệt là năm cựu Bộ trưởng Quốc phòng ký tên trong bức thư kêu gọi điều trần.
Bức thư có chữ ký của các cựu Bộ trưởng Quốc phòng: ông William Perry, ông Leon Panetta, ông Chuck Hagel, ông Jim Mattis và ông Lloyd Austin. Nội dung bức thư cho rằng không có lý do hợp lý nào để sa thải các sĩ quan này, đặc biệt khi một số người từng được Tổng thống Trump đề cử cho các vị trí trước đó. Các cựu quan chức quân sự này nhấn mạnh, các lãnh đạo quân đội bị sa thải đều có sự nghiệp đáng nể, với kinh nghiệm tác chiến và chiến đấu xuất sắc.
“Chúng tôi, giống như nhiều người Mỹ khác, bao gồm cả các binh lính, phải kết luận rằng những nhà lãnh đạo này bị sa thải vì lý do hoàn toàn đảng phái”, bức thư viết, đồng thời yêu cầu các thành viên Quốc hội thực hiện trách nhiệm của mình. Các cựu bộ trưởng không chỉ kêu gọi điều trần mà còn yêu cầu Quốc hội từ chối xác nhận bất kỳ đề cử mới nào cho Lầu Năm Góc, trong đó có Trung tướng đã nghỉ hưu Dan Caine, người mà Tổng thống Trump đã đề cử làm Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân tiếp theo.
Việc Tổng thống Trump chọn ông Caine là điều bất thường, bởi mặc dù ông được quân đội tôn trọng, nhưng ông Caine không đáp ứng các yêu cầu pháp lý cần có cho vị trí này. Theo luật hiện hành, một Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng phải là người có kinh nghiệm chỉ huy chiến đấu hoặc chỉ huy trưởng các dịch vụ quân sự. Tuy nhiên, Tổng thống có quyền miễn trừ các yêu cầu này, càng làm dấy lên các câu hỏi về tính hợp pháp của quyết định này.
Trong số năm cựu Bộ trưởng Quốc phòng ký tên vào thư, có ông Hagel là đảng viên Cộng hòa, ông Mattis là đảng viên độc lập (và là Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Tổng thống Trump), ba người còn lại là đảng viên Dân chủ. Bốn trong số năm người này từng phục vụ trong quân đội, trong đó ông Mattis và ông Austin đều là tướng bốn sao.
Đặc biệt, bức thư còn chỉ trích việc sa thải Tướng CQ Brown Jr., người mới chỉ phục vụ chưa đầy 17 tháng, trong khi theo luật, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân phải hoàn thành nhiệm kỳ bốn năm tại vị. Các cựu Bộ trưởng Quốc phòng kêu gọi Hạ viện và Thượng viện yêu cầu chính quyền giải thích rõ lý do tại sao việc sa thải này vi phạm ý định lập pháp của Quốc hội, điều mà họ cho là đã được quy định trong các luật và quy tắc quân đội.
Trong lịch sử quân đội Mỹ, mặc dù có một số sĩ quan ba sao và bốn sao bị sa thải, nhưng các lãnh đạo Lầu Năm Góc thường xuyên đưa ra lý do rõ ràng cho các quyết định này, từ những bất đồng về chiến lược trong các cuộc chiến tranh Iraq và Afghanistan, cho đến những vấn đề liên quan đến giám sát kho vũ khí hạt nhân của Mỹ, hay các tuyên bố công khai chỉ trích tổng thống và các lãnh đạo khác. Tuy nhiên, việc sa thải mà không có lý do rõ ràng hoặc công khai như hiện nay đang gây ra sự lo ngại về tính minh bạch và quyền lực của Tổng thống.
Sự kiện này đã làm dấy lên một làn sóng tranh cãi về tương lai của quân đội Mỹ và mối quan hệ giữa quyền lực hành pháp và quân đội trong bối cảnh chính trị đầy biến động. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng đã khẳng định rằng, Quốc hội cần phải làm rõ những động thái này, đồng thời yêu cầu chính quyền giải thích về động cơ đằng sau các quyết định sa thải, nhằm bảo vệ sự độc lập và tính trung lập chính trị của quân đội Mỹ.
Thủ tướng Israel ngày 5/6 thừa nhận Tel Aviv đã cung cấp vũ khí cho các nhóm vũ trang ở Dải Gaza để chống lại phong trào Hồi giáo Hamas.
Ông Trump hôm 5/6 đã thừa nhận rằng cuộc chiến giữa Nga và Ukraine chưa thể sớm kết thúc.
Bộ trưởng Quốc phòng các nước thành viên của NATO đã nhất trí thông qua một loạt mục tiêu mới vào ngày 5/6 nhằm tăng cường năng lực răn đe và sẵn sàng tác chiến.
Các cuộc không kích xảy ra sau khi người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov xác nhận Nga sẽ trả đũa chiến dịch "Mạng nhện" của Ukraine khi nào phù hợp.
Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) Rafael Mariano Grossi đã dẫn đầu một nhóm thanh tra an toàn kiểm tra các địa điểm ở Damascus nhằm góp phần giải quyết các hoạt động hạt nhân trong quá khứ của Syria.
Quân đội Israel đã tấn công các mục tiêu của Hezbollah ở vùng ngoại ô phía Nam Beirut ngày 5/6; cùng ngày, hãng thông tấn nhà nước Liban đưa tin về ba cuộc không kích.
0