Bàn về thoả thuận ngừng chiến Israel - Lebanon

28/11/2024, 11:14

Điều đáng được chú ý nhất ở thoả thuận ngừng chiến vừa đạt được giữa Israel và Lebanon không phải ở nội dung của thoả thuận mà ở sự chấp nhận của phía Israel và cá nhân thủ tướng nước này Benjamin Netanyahu.

Ông Netanyahu biện giải sự chấp thuận này với hai luận chứng. Thứ nhất, ông Netanyahu quả quyết rằng Israel đã đẩy lùi Hezbollah trở về thời điểm cách đây nhiều thập kỷ. Như vậy, Israel đã thắng lớn, đi vào thoả thuận ngừng chiến ở thế cửa trên và Hezbollah không còn có thể khiêu chiến và tiếp chiến Israel được như trước nữa. Thứ hai, Israel giữ quyền lại tấn công Lebanon bất cứ khi nào. Thật ra, thoả thuận ngừng chiến không có điều nào quy định như vậy mà chỉ có tổng thống Mỹ Joe Biden viết thư thể hiện sự ủng hộ Israel lại không kích, tấn công Lebanon khi thấy cần thiết.

Qua hai biện giải trên có thể thấy ông Netanyahu hoàn toàn không muốn có nhưng buộc phải chấp nhận thoả thuận ngừng chiến. Hezbollah đã bị Israel làm cho suy yếu về lãnh đạo, lực lượng chiến binh và tiềm lực quân sự nhưng bản thân Hezbollah vẫn còn là một tổ chức chính trị với năng lực quân sự đủ mức có thể đối địch lâu dài với Israel. So với những mục tiêu ban đầu được ông Netanyahu đề ra cho cuộc chiến tranh với Hezbollah thì hiện ông chưa đạt được mục đích.

Theo thoả thuận, trong vòng 60 ngày tới, Israel rút hết quân lính ra khỏi Lebanon và Hezbollah rút ra cách xa biên giới giữa Israel và Lebanon 40 km. Quân đội Lebanon và lực lượng gìn giữ hoà bình của LHQ tiếp quản vùng đêm này. Thực chất, nơi đó trở thành vùng đêm an ninh cho Israel và Hezbollah không được phép hiện diện quân sự.

Ngoài ra, trong tương lai, Israel và Lebanon sẽ tiến hành đàm phán về phân định biên giới chung. Mỹ cùng với Pháp và một số bên khác giám sát để đảm bảo thoả thuận này được thực tui đầy đủ và nghiêm chỉnh. Việc ngừng chiến không bị hạn định về thời gian.

Nếu thoả thuận được thực thi đầy đủ và nghiêm chỉnh thì chắc chắn sẽ có yên bình ở vùng biên giới giữa Israel và Hezbollah. Nhưng vì thoả thuận này sao chép mô hình thoả thuận ngừng chiến giữa Israel và Hezbollah hồi năm 2006 trên cơ sở Nghị quyết số 1701 của Hội đồng Bảo an LHQ nên ngay từ đầu đã bị ám ảnh bởi cái dớp của thoả thuận năm 2006 là chẳng bên nào thực thi nghiêm chỉnh nên hậu quả mới là chuyện chiến tranh tái bùng phát trong thời gian vừa qua.

Thoả thuận giúp Hezbollah có thời gian để phục hồi về mọi phương diện nhưng không có nghĩa là hoà giải với Israel. Ông Netanyahu cần thoả thuận này để Israel có yên hàn tạm thời ở miền bắc nhằm tập trung hết cho cuộc chiến với Hamas ở dải Gaza, để dung hoà các phe cánh trong chính phủ liên hiệp tránh chính phủ bị tan rã, để trang trải dư luận quốc tế sau khi bị Toà án hình sự quốc tế phát lệnh bắt giữ và để tranh thủ Mỹ và các đồng minh đảm bảo an ninh cho Israel, cũng hoàn toàn không có nghĩa là hoà giải với Hezbollah.

Do đó, chiến tranh giữa Israel và Hezbollah có thể sẽ tạm ngừng chứ chưa thể chấm dứt.