Những bước tiến của trí tuệ nhân tạo trong đời sống

Robot hình người tham gia các cuộc thi đấu

Robot hình người tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng tiến sâu vào các sân chơi của con người, tham gia các cuộc thi thể thao ngoài đời thực, đối mặt với môi trường phức tạp và đầy thử thách. Các nhà phân tích nhận định những trải nghiệm này giúp tạo ra dữ liệu quý giá để thúc đẩy phát triển công nghệ. Vừa qua, giải đấu boxing đầu tiên trên thế giới dành cho robot hình người đã diễn ra tại thành phố Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, miền Đông Trung Quốc. Các robot thực hiện các động tác và kỹ thuật với tốc độ và độ chính xác cao, hứa hẹn sẽ thúc đẩy ngành robot tiến những bước dài.

Giải đấu đối kháng dành cho robot hình người đầu tiên trên thế giới có sự tham gia của những robot G1 tiên tiến do công ty Unitree có trụ sở tại Hàng Châu phát triển. Mỗi robot nặng khoảng 35 kg và cao 132 cm, đã thi đấu dưới sự giám sát của người điều khiển và trọng tài. Các trận đấu bao gồm cả màn biểu diễn kỹ thuật lẫn thi đấu đối kháng thực sự, mang lại không khí sôi động và hồi hộp như những trận boxing chuyên nghiệp.

Dù có hình dáng nhỏ gọn, Unitree G1 gây ấn tượng với khả năng di chuyển linh hoạt, thực hiện các động tác võ thuật mượt mà và đặc biệt có thể tự đứng dậy sau khi bị đánh ngã, một kỹ năng không hề dễ dàng với robot hình người.

Khác với giải bán marathon robot hình người đầu tiên được tổ chức tại Bắc Kinh hồi tháng 4 vừa qua, tập trung vào sức bền và tốc độ, giải đấu boxing đặt ra yêu cầu cao hơn về sự nhanh nhẹn và cân bằng của robot trong việc phản ứng với các tình huống linh hoạt trên sàn đấu. Trước khi tham gia thi đấu, robot G1 đã trải qua những bài kiểm tra khắc nghiệt như chống sốc và ngăn ngừa quá nhiệt, nhằm đảm bảo khả năng thực hiện các động tác phức tạp dưới điều kiện khó khăn.

Sự kiện độc đáo này không chỉ khẳng định sức mạnh và khả năng thích ứng thể chất ấn tượng của robot hình người, mà còn được các chuyên gia nhấn mạnh về tầm quan trọng của việc khai mở tiềm năng thực sự để phục vụ các ứng dụng thiết thực trong đời sống.

Chuỗi giải đấu robot thế giới do Tập đoàn truyền thông Trung Quốc CMG tổ chức còn mang đến nhiều hoạt động hấp dẫn khác như bóng đá và bóng rổ robot, nhằm trình diễn những tiến bộ công nghệ AI và robot tiên tiến qua các môn thể thao cạnh tranh, giàu tính giải trí. Chuỗi sự kiện hướng tới thúc đẩy nâng cấp công nghiệp và đẩy nhanh quá trình ứng dụng công nghệ robot trong cuộc sống.

Trong khi đó, nhiều cuộc thi thể thao dành cho robot hình người đang được chuẩn bị. Đại hội thể thao robot hình người thế giới - sự kiện thể thao tổng hợp đầu tiên cho robot hình người - dự kiến diễn ra tại Bắc Kinh vào tháng 8.

Ông Mark Natkin, Giám đốc điều hành công ty nghiên cứu thị trường Marbridge Consulting, nhận định các cuộc thi như vậy giúp thúc đẩy tiến bộ công nghệ bằng cách khuyến khích cạnh tranh giữa các nhà phát triển.

Trong khi đó, một nhóm nghiên cứu tại Thụy Sĩ đã phát triển một robot bốn chân điều khiển bằng trí tuệ nhân tạo (AI) có khả năng thi đấu cầu lông với con người, thể hiện độ phối hợp và chính xác cao trong từng động tác.

Được phát triển bởi các nhà nghiên cứu tại ETH Zurich và công bố trên tạp chí Science Robotics, robot này sử dụng học tăng cường – một dạng AI giúp cải thiện khả năng ra quyết định thông qua việc thử nghiệm và học hỏi từ các hành động lặp đi lặp lại. Nói cách khác, robot "học" cách chơi bằng cách thử nhiều phương án khác nhau để tối ưu hoá chiến lược.

Hệ thống AI tích hợp khả năng nhận diện hình ảnh, điều khiển chuyển động và cánh tay, giúp robot theo dõi quả cầu và đánh trả chính xác trong những tình huống nhanh.

Việc điều khiển và phối hợp giữa tay đánh và chân di chuyển của robot được thực hiện bởi một bộ điều khiển dựa trên học tăng cường. Để làm được điều này, các nhà khoa học đã xây dựng một mô hình gọi là “mô hình nhiễu nhận thức” so sánh dữ liệu thời gian thực từ camera stereo với một cơ sở dữ liệu huấn luyện được tạo ra từ mô phỏng ảo trước đó.

Robot được xây dựng dựa trên nền tảng robot bốn chân ANYmal – cũng do ETH Zurich phát triển – có khả năng dự đoán chính xác quỹ đạo quả cầu, di chuyển linh hoạt trong sân và thi đấu sòng phẳng với người chơi.

Theo Yuntao Ma, dự án cho thấy tiềm năng lớn của AI trong việc điều khiển robot có chân thực hiện những nhiệm vụ phức tạp, mở đường cho sự phát triển của các hệ thống tự động thông minh, bao gồm cả robot hình người.

Robot tích hợp AI hỗ trợ làm việc nhà

Xu hướng robot gia đình hỗ trợ làm việc nhà đang ngày càng trở nên phổ biến, giúp giảm gánh nặng công việc nhà và nâng cao chất lượng sống. Được phát triển bởi Đại học Stanford (Mỹ), Tidybot là robot được tích hợp trí tuệ nhân tạo và thị giác máy tính, có thể thực hiện nhiều công việc nhà khác nhau. Theo nhóm nghiên cứu, Tidybot được kỳ vọng trở thành "trợ lý cá nhân trong gia đình" và đang được phát triển để hoàn toàn tự động trong tương lai.

Đúng như tên gọi, Tidybot được thiết kế để giúp sắp xếp và dọn dẹp nhà cửa. Tidybot được trang bị các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và mô hình thị giác máy tính, cho phép robot này học và thực hiện các công việc gia đình theo nhu cầu cá nhân hóa, như phân loại quần áo, lau chùi mặt bàn, hay sắp xếp đồ vật.

Sử dụng công nghệ tương tự như ChatGPT, Tidybot có thể xử lý lượng dữ liệu khổng lồ từ internet để nhận diện và phân loại các vật thể như quần áo, đồ chơi hay thực phẩm. Khi kết hợp với mô hình thị giác, robot có khả năng phân biệt các đặc điểm như màu sắc và hình dạng, giúp nó có thể phân loại quần áo màu sáng hay màu tối, hay đặt một con gấu bông lên kệ chỉ sau vài chỉ dẫn đơn giản từ người dùng.

Trong một sự kiện gần đây nhân kỷ niệm 100 năm thành lập Trường Kỹ thuật của Đại học Stanford, bà Bohg cùng sinh viên khách mời Jimmy Wu từ Đại học Princeton đã trình diễn khả năng của Tidybot.

Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, Wu có thể điều khiển bàn tay robot – mở và đóng các kẹp gắp để di chuyển đồ vật. Điện thoại thông minh được tích hợp cảm biến giúp truyền tín hiệu vị trí và hướng tay người điều khiển sang cánh tay robot. Sau đó, Tidybot sử dụng thuật toán học máy để ghi nhớ các thao tác này và lặp lại trong tương lai.

Trong tương lai, nhóm nghiên cứu kỳ vọng Tidybot sẽ hoạt động hoàn toàn tự động, được trang bị thêm một cánh tay thứ hai, và thậm chí có thể triển khai một đội robot Tidybot làm việc cùng nhau để giữ cho ngôi nhà luôn gọn gàng, sạch sẽ.

Với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ, robot gia đình hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Các nhà sản xuất đang nghiên cứu và phát triển các mẫu robot với khả năng học hỏi, thích nghi và tương tác tốt hơn với con người. Điều này sẽ mở ra nhiều cơ hội mới trong việc ứng dụng robot vào các lĩnh vực khác nhau của đời sống, từ chăm sóc sức khỏe đến giáo dục và giải trí.

AI hỗ trợ giao tiếp với người khiếm thính

Người khiếm thính gặp nhiều khó khăn trong giao tiếp vì không thể nghe rõ hoặc không nghe được tiếng nói, ảnh hưởng đến khả năng hiểu và phản hồi thông tin. Điều này gây ra trở ngại trong việc học tập, làm việc, kết bạn, và tham gia các hoạt động xã hội. Một công cụ mới ứng dụng trí tuệ nhân tạo tại Kenya đã giúp người khiếm thính giao tiếp dễ dàng hơn bằng ngôn ngữ ký hiệu 3D.

Khi muốn giải thích điều gì đó với người không biết ngôn ngữ ký hiệu, Charity Eshinali thường phải dùng đến các cách thức như đọc khẩu hình, viết giấy hoặc sử dụng các ký hiệu tự chế. Nhưng những phương pháp này không phải lúc nào cũng hiệu quả hoặc đủ để truyền đạt ý.

Giờ đây, một công cụ kỹ thuật số mới được phát triển tại Kenya đang mở ra một cách giao tiếp mới cho Eshinali và cộng đồng người khiếm thính. Ứng dụng có tên TERP360 – do startup công nghệ Signvrse có trụ sở tại Nairobi phát triển – có khả năng chuyển đổi lời nói và văn bản thành ngôn ngữ ký hiệu Kenya thông qua một nhân vật 3D tên là Ava. Công nghệ này sử dụng hệ thống ghi chuyển động và trí tuệ nhân tạo để phiên dịch ngôn ngữ ký hiệu theo thời gian thực.

Theo Hiệp hội Người Khiếm thính Quốc gia Kenya, hiện có khoảng 2,75 triệu người khiếm thính tại nước này. Dù ngôn ngữ ký hiệu Kenya đã được công nhận chính thức trong hiến pháp, việc tiếp cận dịch vụ phiên dịch vẫn còn rất hạn chế, đặc biệt trong các lĩnh vực thiết yếu như y tế, pháp lý và giáo dục.

Hệ thống đứng sau TERP360 sử dụng bộ đồ ghi chuyển động do người khiếm thính mặc để thu thập dữ liệu, từ đó huấn luyện Ava – nhân vật 3D – thực hiện các động tác ký hiệu một cách chính xác. Người dùng có thể gõ vào một câu, ví dụ: “Hôm qua tôi đi chợ”, và nhận lại một video Ava thực hiện ký hiệu cho câu nói đó. Video này có thể chia sẻ qua WhatsApp, email hoặc mạng xã hội.

Anthony Marugu, nhà khoa học dữ liệu tại Signvrse, cho biết nhóm phát triển còn đang điều chỉnh hệ thống để phù hợp với phương ngữ và ngôn ngữ địa phương, bao gồm cả tiếng lóng như Sheng, một biến thể tiếng lóng phổ biến ở Kenya.

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, mang lại những thay đổi sâu sắc và tạo ra những ảnh hưởng lớn đối với nhiều lĩnh vực trong xã hội. Các sản phẩm AI đang ngày càng trở nên phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ chăm sóc sức khỏe, tài chính, giải trí đến sản xuất, giúp cải thiện hiệu suất, tối ưu hóa quy trình và mang lại nhiều tiện ích cho cuộc sống con người. Việc ứng dụng có kiểm soát AI sẽ mang lại những lợi ích to lớn, mở ra nhiều cơ hội phát triển và đổi mới cho tương lai.