Ukraine gây tranh cãi vì siết cơ quan chống tham nhũng
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã ký ban hành một đạo luật gây tranh cãi, trao thêm quyền kiểm soát cho Tổng Công tố đối với Cục Chống tham nhũng Quốc gia (NABU) và Văn phòng Công tố viên Chuyên trách Chống tham nhũng (SAPO).
Theo tờ Kiev Independent, động thái này ngay lập tức vấp phải phản ứng dữ dội trong nước và gây lo ngại sâu sắc từ Liên minh châu Âu (EU).
Trước đó, Quốc hội Ukraine đã thông qua dự luật với 263 phiếu thuận, 13 phiếu chống và 13 phiếu trắng. Đáng chú ý, dự luật được thông qua và ký ban hành chỉ trong vòng một ngày, giữa lúc hàng trăm người biểu tình tại Thủ đô Kiev và nhiều thành phố lớn kêu gọi Tổng thống phủ quyết. Luật dự kiến có hiệu lực từ 23/7 sau khi được đăng trên công báo.
Theo luật mới, Tổng Công tố Ukraine có quyền chỉ đạo hoặc chuyển giao các cuộc điều tra của Cục Chống tham nhũng Quốc gia (NABU); trao lại thẩm quyền của Văn phòng Công tố viên Chuyên trách Chống tham nhũng (SAPO) cho các công tố viên khác; và đóng hồ sơ điều tra của NABU theo đề nghị của bên bào chữa.
Giới chuyên gia cho rằng, các thay đổi này sẽ làm suy yếu tính độc lập của NABU và SAPO - hai cơ quan được thành lập sau cuộc Cách mạng Maidan 2014 nhằm đảm bảo Ukraine xây dựng được hệ thống tư pháp minh bạch. Giám đốc NABU Semen Kryvonos gọi đạo luật là “mối đe dọa đối với tiến trình hội nhập châu Âu của Ukraine”, còn lãnh đạo SAPO Oleksandr Klymenko tuyên bố đây là dấu chấm hết cho hai cơ quan độc lập. Liên minh châu Âu (EU) gọi đây là "bước thụt lùi nghiêm trọng” đối với con đường gia nhập EU của Ukraine.
Trong khi đó, Tổng thống Zelensky khẳng định, NABU và SAPO sẽ vẫn “tiếp tục hoạt động” dù có những thay đổi. Ông nhấn mạnh cơ cấu chống tham nhũng của Ukraine cần được “loại bỏ ảnh hưởng từ Nga”. Trước đó một ngày, một loạt cơ quan thực thi pháp luật như SBU, Văn phòng Tổng Công tố và Cục Điều tra Nhà nước đã khám xét trụ sở NABU và SAPO. Theo các nguồn tin, 15 nhân viên NABU đang bị điều tra, trong đó một người bị cáo buộc làm gián điệp cho Nga, một người khác liên quan đến hoạt động buôn bán ma túy.
