Niềm tin phải đến từ sự minh bạch | Hà Nội tin mỗi chiều
Mấy ngày nay, ồn ào liên quan tới việc một TikToker tổ chức phiên livestream sao kê tiền từ thiện đã thu hút sự chú ý đặc biệt của cư dân mạng và báo chí. Đã có hơn 1,1 triệu người xem chỉ trong 30 phút đầu tiên, hàng nghìn bình luận được người xem để lại trong phiên trực tiếp dài bốn tiếng đồng hồ. Đây đúng là một cuộc “sao kê” lớn chưa từng thấy!
Trong diễn biến mới nhất của vụ việc này, các bên vẫn đang nỗ lực chứng minh rằng mình trong sạch, không ăn chặn tiền từ thiện và quan trọng là sử dụng tiền ủng hộ của các mạnh thường quân đúng mục đích.
Hàng chục trang slide (thuyết trình) công khai, hàng chục tin nhắn được đăng tải sau đó để các mạnh thường quân vào kiểm tra, thế nhưng cho tới thời điểm này, công chúng chưa có câu trả lời thoả đáng. Chưa rõ ai đúng, ai sai nhưng sự thật lớn nhất mà chúng ta đều thấy đó là: lòng tốt và niềm tin cũng cần sao kê.
Sự việc bắt đầu từ khoảng giữa tháng 2/2025, một đoạn cắt từ livestream của mẹ cháu bé bị bệnh hiểm nghèo và TikToker nọ (diễn ra vào tháng 11/2024) bất ngờ nổi đình nổi đám trở lại. Trong video, khi một người đề cập đến việc cần sao kê ngân hàng nếu cháu bé khỏi bệnh, mẹ cháu đáp: “Dạ, sao kê để làm gì ạ, lấy giấy hả chị? Nhiều người vô tri thật, thật sự luôn”.
Người mẹ sau đó tiếp tục phân trần rằng, số tiền quyên góp xuất phát từ tấm lòng của mọi người, không ai bị ép buộc. Đồng thời, chị khẳng định bản thân không có nhu cầu riêng, chỉ dùng tiền để lo cho con. Chị còn nhấn mạnh rằng, những người yêu cầu sao kê là những người “sân si” hoặc muốn bệnh như con của chị để được hỗ trợ mà không được.
Đây được cho là nguồn cơn khiến cộng đồng mạng phẫn nộ, có cớ sự ồn ào khắp cõi mạng nhưng ngày qua. Được biết, ngày 24/2, tài khoản gây quỹ do một TikToker nổi tiếng đứng tên ghi nhận số tiền tổng thu là hơn 16,7 tỷ đồng. Tuy nhiên, số tiền trong tài khoản hiện chỉ còn hơn 54,7 triệu đồng.
Trong khi đó, nhiều thông tin khác cho rằng, mẹ cháu bé dùng nguồn tiền này để mua bốn mảnh đất ở quê, mua xe, mua vàng, làm răng sứ, cho con trai lớn học trường quốc tế.
Trước rất nhiều nghi vấn, TikToker đã livestream cùng mẹ cháu bé để sao kê, giải thích dòng tiền nhưng câu trả lời mà mọi người cần thì lại không có được! Thứ người ta thấy là sự hoành tráng của phiên live, sự cố sập live và không khác gì một phiên tòa online trên mạng xã hội. Nhiều người xem cho rằng, họ phí bốn tiếng kiên nhẫn chờ câu trả lời.
Một số cảm nhận của cư dân mạng khi theo dõi phiên sao kê tiền tỷ này là ồn ào, váng đầu, “drama” như phim vậy. Đáp án chưa có nhưng tên tuổi của TikToker này đã thực sự leo thang, với những câu nói được cộng đồng mạng thi nhau trào phúng. Vậy thực sự, đó rốt cuộc đã là một cuộc sao kê nghiêm túc hay lại tiếp tục sáng tạo nội dung "một mũi tên trúng hai đích"? Như thế, lòng tốt một lần nữa bị tổn thương.
Số tiền hơn 16 tỷ đồng không hề nhỏ mà là minh chứng cho thấy, lòng tốt vẫn luôn hiện diện trong cuộc sống. Vì tin yêu TikToker này và cảm thông trước hoàn cảnh đáng thương của cháu bé nên nhiều người đã không ngần ngại quyên góp ủng hộ.
Người quyên góp cho rằng, chẳng biết nên tin ai nữa khi lòng tốt không thực sự được coi trọng. Thậm chí, đã có những dòng trạng thái trên mạng xã hội đến từ một vài người nổi tiếng cũng mong không có sự sai sót nào trong việc sử dụng số tiền từ thiện. Thử hỏi, từ bao giờ việc chúng ta cho đi niềm tin và lòng tốt lại phải “mong cầu” như thế?
Thực tế, cơn bão “sao kê” từng làm nóng dư luận rất nhiều lần khi các nhân vật có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội kêu gọi từ thiện. Còn nhớ vài năm trước, những người nổi tiếng cũng gây ra tranh cãi khi quyên góp từ thiện, sự minh bạch, sao kê luôn được nhắc đến, thế nhưng không phải ai cũng có thể làm được.
Trong trường hợp số tiền từ thiện và số người ủng hộ rất lớn, việc quản trị dòng tiền từ thiện càng không dễ chút nào. Vì vậy, nếu không minh bạch thì rất dễ để lại tác dụng ngược. Khi đó, lòng tốt, tâm thiện lại hóa thành lùm xùm, ồn ào không đáng có. Đáng sợ hơn, sự không minh bạch rất có thể dẫn dắt lòng tham trỗi dậy. Khi đó, sao kê cũng chẳng còn ý nghĩa gì cả.
Nhìn nhận dưới góc độ pháp lý, TS Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho hay, từ năm 2021, lĩnh vực từ thiện có quy định rất mới là Nghị định 93 năm 2021 của Chính phủ. Theo đó, cá nhân cũng được phép tham gia kêu gọi tiếp nhận phân phối tiền từ thiện. Điều kiện để cá nhân tham gia kêu gọi quyên góp, tiếp nhận tiền từ thiện là phải từ 18 tuổi trở lên, khi kêu gọi phải công khai nội dung thông tin ở trên phương tiện thông tin đại chúng và phải báo với chính quyền địa phương.
“Nếu tặng, cho để chữa bệnh thì số tiền đó phải được sử dụng đúng mục đích chữa bệnh; nếu sai mục đích thì chủ sở hữu người tặng có quyền đòi lại số tiền đó. Nếu lợi dụng kêu gọi quyên góp để biển thủ, chiếm đoạt thì đó là hành vi vi phạm pháp luật. Trong trường hợp này, những người đã đóng góp tiền, những nhà hảo tâm có quyền: liên hệ trực tiếp và yêu cầu người tiếp nhận số tiền phải giải trình, giải thích về dòng tiền, giải ngân số tiền. Trong trường hợp không thoả đáng thì những nhà hảo tâm cũng có quyền làm đơn trình báo, tố giác gửi đến cơ quan điều tra để được xem xét giải quyết. Khi cơ quan điều tra vào cuộc sẽ thu thập đầy đủ tài liệu chứng cứ để xác định có hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản hay không, có hành vi lừa đảo hay không, có tuân thủ quy định của Nghị định 93, có công khai minh bạch hay không”, TS Đặng Văn Cường cho biết.
Tất nhiên, sự việc trên vẫn chưa có đáp án. Đây cũng là lúc chúng ta phải tự nhắc nhở bản thân một lần nữa - luôn thận trọng và tìm hiểu kỹ kể cả khi làm việc tốt, để bản thân không cảm thấy có chút nào lăn tăn, hối tiếc gì khi trao gửi yêu thương.
Trên thế giới, những nhân vật có sức hút thường không tự mình trực tiếp đứng tên nhận từ thiện, mà thường thông qua một tổ chức chuyên biệt do họ lập ra. Các ngôi sao như Leonardo DiCaprio, Angelina Jolie, Thành Long hay các tỷ phú Bill Gates, Chuck Feeney đều sở hữu những quỹ từ thiện như vậy. Chính vì thế, niềm tin và lòng tốt của công chúng khi giao cho họ cũng không phải đem ra giải trình như những lùm xùm chúng ta đang chứng kiến.
Việt Nam quy định khá chặt chẽ về các điều kiện thành lập quỹ xã hội, quỹ từ thiện (có ít nhất ba sáng lập viên, có tài sản đảm bảo, có điều lệ hoạt động, phải được cấp phép bởi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền). Trong các trường hợp cần cứu trợ khẩn cấp, các cá nhân có thể sử dụng ảnh hưởng của mình để kêu gọi đóng góp đến một tổ chức có sẵn khác. Các hội từ thiện và quỹ xã hội có tư cách pháp nhân với con dấu và tài khoản riêng. Hoạt động của hội được điều chỉnh bởi những quy định pháp luật và bị giám sát, thanh tra bởi các cơ quan chức năng của Nhà nước.
Quyên góp từ thiện vừa là hành động nhân văn, vừa góp phần vào an sinh xã hội, phát triển kinh tế. Đó là việc tốt. Vì thế, đừng để "sao kê" hay "ăn chặn" trở thành nỗi ám ảnh với các nhà hảo tâm. Nếu không chấn chỉnh hoạt động từ thiện một cách quyết liệt thì khi niềm tin mất đi chỉ vì một vài cá nhân thiếu uy tín, cả xã hội sẽ chịu tổn thất lớn, bởi nhiều số phận đáng thương khác không được hỗ trợ kịp thời.
Sau cùng, cho đi là hành động đẹp. Nhưng để những điều tốt đẹp ấy không bị hoài nghi, mỗi cá nhân khi đứng ra kêu gọi từ thiện cần có trách nhiệm giải trình rõ ràng. Niềm tin sẽ chỉ còn lại khi lòng tốt được đặt đúng chỗ, đúng người.
Bộ đề sát hạch lý thuyết lái xe cơ giới đường bộ mới gồm 600 câu hỏi đã chính thức được áp dụng từ ngày 1/6 vừa qua. Mặc dù số lượng câu hỏi không thay đổi so với bộ đề trước nhưng nội dung nhiều câu đã được điều chỉnh, bổ sung nhằm phù hợp hơn với các quy định pháp luật hiện hành.
Các hoạt động của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong chuyến thăm Estonia; Khởi động chiến dịch "Tiêu dùng xanh" năm 2025; Mỹ bổ sung trừng phạt gần 40 cá nhân và thực thể liên quan đến Iran;... là những thông tin đáng chú ý trong chương trình Thời sự 19h00 hôm nay.
Hoạt động của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong chuyến thăm chính thức Cộng hòa Estonia; Cục Thuế đề nghị các tổ chức cung cấp giải pháp hóa đơn điện tử đồng hành hỗ trợ hộ kinh doanh; Nhật Bản gấp rút đàm phán thuế quan với Mỹ trước thềm Hội nghị thượng đỉnh G7;... là những thông tin đáng chú ý trong chương trình hôm nay.
Thuế nhập khẩu thép và nhôm của Mỹ vừa tăng gấp đôi lên mức 50%. Đây là bước đi mới nhất trong cuộc chiến thương mại do Tổng thống Donald Trump phát động. Động thái này được ngành công nghiệp thép Mỹ - vốn đang gặp khó khăn hoan nghênh, nhưng lại gây lo ngại cho các lĩnh vực sử dụng nhiều kim loại này.
Sân khấu truyền hình: “Lời thề thứ 9” có gì đặc biệt?; Hoạt hình Việt khởi sắc nhờ công nghệ số; Khát vọng đưa hoạt hình Việt vươn tầm;... là những thông tin đáng chú ý trong bản tin Thế giới Showbiz hôm nay.
Đảm bảo an ninh trật tự 201 điểm thi vào lớp 10; Triệt phá đường dây buôn bán hàng giả quy mô lớn; Chủ tịch FLC khắc phục xong toàn bộ hậu quả; Thu giữ trên 22.640 sản phẩm mỹ phẩm chưa được phép lưu hành;... là những thông tin đáng chú ý trong Bản tin 141 hôm nay.
0