Đề xuất loại trừ trách nhiệm hình sự với người nghiên cứu khoa học

Hành vi gây ra thiệt hại trong khi nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, công nghệ và mô hình kinh doanh mới, mặc dù đã tuân thủ đúng quy trình, quy phạm, áp dụng đầy đủ biện pháp phòng ngừa, thì không phải là tội phạm.

Sáng ngày 27/5, theo chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự. Một trong những nội dung đáng chú ý là đề xuất loại trừ trách nhiệm hình sự với người nghiên cứu khoa học.

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV.

Loại trừ trách nhiệm hình sự trong trường hợp thử nghiệm công nghệ mới

Tại Điều 25, Bộ Công an đề xuất bổ sung cơ chế loại trừ trách nhiệm hình sự với người thực hiện mô hình kinh doanh mới. Theo đó, hành vi gây ra thiệt hại trong khi thực hiện việc nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật, và công nghệ và mô hình kinh doanh mới, mặc dù đã tuân thủ đúng quy trình, quy phạm, áp dụng đầy đủ biện pháp phòng ngừa, thì không phải là tội phạm.

Tuy nhiên, người nào không áp dụng đúng quy trình, quy phạm, không áp dụng đầy đủ biện pháp phòng ngừa mà gây thiệt hại thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.

Lý giải về việc này, Bộ Công an cho hay, việc bổ sung quy định này dựa trên tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó, Nghị quyết nêu rõ, cần có chính sách miễn trừ trách nhiệm hình sự đối với doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong trường hợp thử nghiệm công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới mà có thiệt hại về kinh tế do nguyên nhân khách quan.

Song thực tiễn, theo Bộ Công an, một số quy định của Bộ luật Hình sự còn vướng mắc, bất cập, chưa có cơ chế loại trừ trách nhiệm hình sự đối với rủi ro trong trường hợp thử nghiệm công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới để đáp ứng yêu cầu về đổi mới, sáng tạo theo tinh thần Nghị quyết 57.

Từ đó, khi chủ trì soạn thảo Dự án Bộ luật Hình sự sửa đổi lần này, Bộ Công an bổ sung, sửa đổi nhiều quy định để phù hợp tình hình đất nước trong giai đoạn mới, vừa bảo đảm tính nhân đạo, khoan hồng, vừa bảo đảm tính răn đe, nghiêm khắc.

Siết quy định để bảo vệ doanh nghiệp trước hành vi "cạnh tranh bẩn"

Cũng tại dự thảo Luật lần này, trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, thương mại, Bộ Công an đề xuất tăng nặng hình phạt các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, đặc biệt hàng giả là lương thực, thực phẩm, nhằm bảo đảm người dân được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh.

Ngoài ra, để lành mạnh hóa môi trường kinh doanh, dự thảo cũng đề xuất cụ thể hóa các hành vi "cạnh tranh bẩn", nâng mức phạt tiền lên gấp đôi. Đồng thời, số tiền thiệt hại, số tiền hưởng lợi để định khung cũng tăng, để bảo đảm phù hợp với sự biến động của giá cả tăng lên so với trước đây, phù hợp với tình hình kinh tế, xã hội hiện tại.

Tại Điều 217 quy định về tội "Vi phạm quy định về cạnh tranh", Bộ Công an đề xuất mức phạt 400 triệu đến 02 tỉ đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù 3 tháng đến 2 năm cho 5 hành vi:

- Ấn định giá hàng hóa, dịch vụ một cách trực tiếp hoặc gián tiếp;

- Phân chia thị trường tiêu thụ, nguồn cung cấp hàng hóa, cung ứng dịch vụ;

- Hạn chế hoặc kiểm soát số lượng, khối lượng sản xuất, mua, bán hàng hóa, dịch vụ;

- Hạn chế phát triển kỹ thuật, công nghệ, hạn chế đầu tư;

- Áp đặt cho doanh nghiệp khác điều kiện ký kết hợp đồng mua, bán hàng hóa, dịch vụ hoặc buộc doanh nghiệp khác chấp nhận nghĩa vụ không liên quan trực tiếp đến đối tượng của hợp đồng.

Nếu cá nhân, doanh nghiệp phạm tội có vị trí thống lĩnh thị trường hoặc vị trí độc quyền, mức phạt có thể tăng lên mức 2 - 6 tỉ đồng, hoặc phạt tù 1 - 5 năm.

Pháp nhân thương mại phạm tội thì có thể bị phạt 2 - 10 tỉ đồng, tùy thiệt hại.

17 tội khác liên quan xâm phạm trật tự quản lý kinh tế cũng được đề xuất nâng mức phạt tiền gấp đôi hiện hành.

Đoàn ĐBQH Hà Nội thảo luận tại tổ về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự ngày 20/5/2025.

Tại Dự thảo Bộ luật Hình sự sửa đổi, Bộ Công an đề xuất tăng mức phạt tiền với hơn 160 tội danh trong Bộ luật Hình sự hiện hành. Mức đề xuất tăng phổ biến là gấp đôi, tuy nhiên, có 2 tội đề xuất tăng nặng gấp 6 lần là tội "Vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại" (Điều 236) và tội "Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm" (Điều 317).

Dự thảo gồm 3 phần, 26 Chương, 433 Điều; giữ nguyên 181 Điều, sửa đổi 245 Điều, bỏ 18 Điều, bổ sung 6 Điều. Dự kiến, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự vào ngày 25/6 tới đây.

Bài viết hay? Hãy đánh giá bài viết
user image
user image
User
Ý KIẾN

Trung Quốc đã bắt đầu sứ mệnh thu thập mẫu vật từ tiểu hành tinh Thiên Vấn-2 bằng cách phóng một trong những tàu thăm dò robot tân tiến nhất.

Triển lãm ảnh với chủ đề "Quân đội với nhiệm vụ bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó biến đổi khí hậu và khắc phục sự cố môi trường năm 2025" đã được Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam tổ chức sáng 29/5.

Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội trong phiên họp chiều 29/5 với tỷ lệ 96,44% đại biểu tán thành.

Viện kiểm sát nhân dân vừa khởi kiện, vừa tham gia tranh tụng, vừa kiểm sát hoạt động tố tụng có xung đột vai trò không? Đại biểu đã băn khoăn khi nêu ý kiến tại Quốc hội vào sáng 29/5.

Một số đại biểu Quốc hội lo ngại việc luật trao quyền thu giữ tài sản bảo đảm cho tổ chức tín dụng có thể xung đột với quyền sở hữu hợp pháp của người dân.

Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân sáng 29/5 đã đến thăm, làm việc và trao quà cho các bệnh nhi đang điều trị lao tại Bệnh viện Phổi Trung ương nhân dịp Tết Thiếu nhi 1/6.