Hương cốm gọi thu về

Khi ánh nắng mùa hè dần nhường chỗ cho sắc vàng hanh hao cùng những cơn gió heo may thì đó là thời điểm Hà Nội vào thu và cũng là lúc hương cốm dịu nhẹ lan tỏa khắp phố phường. Hương cốm gọi thu về.

Hương cốm gọi thu về

Cốm - thứ quà của lúa nếp non, từ lâu đã đươc xem là đặc sản của mùa thu Hà Nội. Những ngày này, trên khắp các phố, chợ Hà Nội đâu đâu cũng nồng nàn hương cốm. Các bà, các chị quẩy đôi gánh xinh xinh, giắt bó lúa non đã tuốt hạt trên đôi quang, đi dọc các phố mà rao “ai cốm đây...” nghe thật ngọt ngào.

Hương cốm, hương của lúa mới dịu nhẹ len lỏi vào những chật chội của phố phường, của lòng người… làm dịu đi tất cả những ồn ào.

Gió thổi mùa thu hương cốm mới

Tôi nhớ những ngày thu đã xa…

Hà Nội mùa cốm về dường như bình thản và chậm hơn. Nhưng bên trong làng cốm Mễ Trì, làng Vòng lại thêm phần tất bật...

Dù là ngày xưa hay bây giờ, mùa thu - hương cốm và những người phụ nữ làng cốm với đôi quang đòng đưa gánh mùa thu xanh non vào phố.

Những người phụ nữ làng cốm với đôi quang đòng đưa gánh mùa thu xanh non vào phố.

Thức quà giản dị, thanh tao của người Hà Nội 

Làm cốm gia truyền ở Làng Mễ Trì 40 năm nay, cứ đến mùa thu, chị Vũ Thị Phúc - chủ thương hiệu Cốm Mộc Lam lại tất bật cho vụ cốm lớn nhất trong năm. Hàng ngày, chị đều đặn thức dậy từ 2 - 3 giờ sáng, chăm chút từng công đoạn sản xuất, để kịp làm những mẻ cốm thơm dẻo.

Để làm nên những hạt cốm thơm ngon, những người làm cốm phải trải qua rất nhiều công đoạn và phải đặt tình yêu vào sự tỉ mỉ, trong từng nguyên liệu, từ sàng lọc thóc, rang thóc, giã cốm và cuối cùng là công đoạn gói cốm. Trong năm công đoạn để làm nên cốm, công đoạn rang thóc là công đoạn khó nhất. Người rang phải vừa giữ lửa làm sao để hạt thóc khi cho vào không bị chín quá và cũng không được để sống. Muốn hạt cốm được mềm và dẻo cũng phụ thuộc hết vào công đoạn này.

Có lẽ vì sự cầu kỳ, tỉ mỉ này mà cốm xanh được người Hà Nội chọn làm món quà vừa dân dã vừa ngon để đem đi biếu bạn bè, người thân như một chút gợi nhớ về mùa thu Hà Nội.

Cốm - thứ quà của lúa nếp non, từ lâu đã đươc xem là đặc sản của mùa thu Hà Nội.

Bắt đầu tháng 7 Âm lịch, tiết trời dần chuyển sang thu, không khí mát mẻ, rất hợp để thưởng thức hương vị ngọt lành của món cốm.

Ở Hà Nội, mỗi người tự chọn cho mình những cách khác nhau để thưởng thức cái hương vị đồng quê mộc mạc ấy như làm cốm xào, chả cốm, xôi cốm, chè cốm, bánh cốm, cốm chấm chuối… là những món ngon gói trọn hương vị thanh nhã, tinh khiết của mùa thu Hà thành.

Cốm không phải là thức quà để ăn no mà là ăn lấy thơm tho, là thức quà quê nhà mộc mạc, giản dị, bình dân mà tao nhã, sang trọng. Thưởng cốm là thưởng thức hương vị thanh khiết, mộc mạc nhất của đất trời vì thế cần sự nhẩn nha, thong thả và ngẫm nghĩ. Những món ngon từ cốm được nhiều người yêu thích và gây nhớ thương khi xa Hà Nội. Các món ăn từ cốm trứ danh, nhâm nhi đĩa cốm xào dẻo, dền, uống ngụm trà sen thơm thảo như gói trọn hương mùa thu Hà Nội.

Không chỉ là món ăn vặt tao nhã, cốm cũng phù hợp để làm quà. Tặng cốm cũng như cách chia sẻ mùa thu - mùa gây thương nhớ.

Các sản phẩm từ cốm của làng ngày càng đa dạng, đáp ứng theo mọi nhu cầu của người tiêu dùng.

Từ món ăn bình dị của những gánh hàng rong dân dã, thức quà thanh tao ấy đã trở thành đặc sản của Thủ đô mỗi độ thu sang. Để cảm nhận vẹn nguyên hương cốm, người Hà thành chọn cách khoan thai, chậm rãi chụm năm đầu ngón tay, nhón vài hạt cốm thả vào miệng, nhỏ nhẹ nhấm nháp từng hạt để vị ngọt bùi, dẻo thơm của hạt gạo cứ thế tan dần, thấm sâu nơi đầu lưỡi. Cốm chính là cầu nối mang hương vị của Hà Nội đến với người phương xa, để bất kỳ ai cũng có thể cảm nhận được vẻ đẹp và sự phong phú của văn hóa ẩm thực nơi đây.

Tinh hoa nghề cốm gia truyền hơn một thế kỷ

Làng Mễ Trì ở quận Nam Từ Liêm có thôn Thượng và thôn Hạ, với hơn 100 hộ gia đình theo nghề làm cốm. Từ đầu tháng 7 đến tháng 10 Âm lịch hàng năm, người dân tại làng cốm Mễ Trì (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) lại tất bật cho vụ cốm lớn nhất trong năm. Bà con thức dậy từ 2 - 3 giờ sáng để làm cốm.

Với truyền thống lâu đời, nghề cốm Mễ Trì vẫn gìn giữ vẹn nguyên bí quyết làm cốm mà không nơi nào có được. Nguyên liệu làm cốm là các loại lúa nếp non như lương phượng, nếp thơm, nếp tan, nếp quýt, nếp hoa cái hoa vàng… Chục năm về trước, người làng Mễ Trì còn làm nông nghiệp, tự trồng lúa nếp để làm cốm. Nay nhiều hộ gia đình sang Đông Anh thuê ruộng để trồng lúa nếp làm nguyên liệu.

Trước đây, cốm hoàn toàn làm thủ công từng bước. Ngày nay, máy móc đã được sử dụng hỗ trợ một số công đoạn giúp tiết kiệm thời gian, giảm chi phí sản xuất, nhưng vẫn đảm bảo chất lượng sản phẩm cốm. Ví dụ ngày trước khi giã cốm phải cần hai người, một người đạp chày, một người ngồi đảo tay. Giờ đây đã có máy móc thay thế, chỉ cần một người ngồi đảo cốm cho đều.

Dần dần, các sản phẩm từ cốm của làng ngày càng đa dạng, đáp ứng theo mọi nhu cầu của người tiêu dùng. Ngoài cốm tươi, chả cốm, bánh cốm, xôi cốm, cốm xao... sau này còn có thêm xúc xích cốm, xu xê cốm, sữa chua cốm, mochi cốm, bánh chưng cốm... Đây đều là những món ăn được nhiều người yêu thích.

Năm 2019, nghề cốm Mễ Trì đã được đưa vào danh mục 17 Di sản văn hóa Phi vật thể Quốc gia,

Năm 2019, nghề cốm Mễ Trì đã được đưa vào danh mục 17 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, theo quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Người dân tự hào khi làng Mễ Trì từng đón Tổng thống Mỹ Barack Obama tới thăm vào năm 2016. Năm 2018, các sản phẩm cốm tươi, xôi cốm, chả cốm của Mễ Trì được giới thiệu tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, Trung tâm báo chí trong thời gian diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều Tiên.

Cùng với sắc trời trong veo, nắng vàng dịu ngọt, hương hoa sữa, gió heo may... hòa quyện vào nhau làm nên một mùa thu Hà Nội lãng mạng, một nét văn hóa đã khắc sâu vào tâm hồn của người Hà Thành xưa và nay. Hương cốm mới cũng dịu dàng gói trọn mùa thu ở lại, chầm chậm gọi mùa về.

User
Ý KIẾN

Nem rán không chỉ là món ăn truyền thống, mà còn là biểu tượng cho sự tinh tế của ẩm thực Việt.

Những thớ thịt bò mềm ẩm, mọng nước trong món phở lõi lăn chính là điều tạo nên nét độc đáo cho món "phở hiện đại" này.

Nước me với vị chua thanh giúp cải thiện hàm lượng cholesterol xấu trong cơ thể và chống oxy hóa.

Nộm ngó sen nổi tiếng với sự kết hợp giữa vị chua, ngọt, mặn, cay và độ giòn tự nhiên của ngó sen, cùng với độ đạm của tôm và thịt.

Chè thập cẩm truyền thống là một “bản hòa ca” của hương vị: chè bưởi, đỗ đỏ, đỗ xanh, chè sen, hạt trân châu, thạch đen, nước cốt dừa, dừa tươi nạo, dừa khô và thạch Thái Lan.

Bún cá sữa là một biến tấu độc đáo từ món bún cá truyền thống với phần nước dùng trắng đục như sữa - một điểm nhấn thị giác lẫn hương vị.

Thịt chao riềng mẻ mắm tôm là một món ăn dân dã, trở thành trải nghiệm ẩm thực mới lạ khi được chế biến tại Hà Nội.

Miến lươn từng là đặc sản kinh kỳ, dù không còn quá nổi tiếng nhưng một số hàng vẫn gìn giữ hương vị hấp dẫn của món ăn này.

Hương vị đậm đà của món cá trắm kho tộ như níu giữ người ăn ở lại với hương vị làng quê xưa giữa vô vàn món ăn nhanh hay bữa cơm vội vã.

Bánh cuốn Hà Nội không cầu kỳ, không đậm đà một cách phô trương nhưng cuốn hút người ăn với hương vị đặc trưng khó quên.

Nem Phùng với sự hoà quyện khéo léo giữa thịt, bì và thính rang đã trở thành thức quà khó quên của nhiều người Hà Nội.

Bún đậu mắm tôm là một món ăn dân dã, có cách chế biến đơn giản nhưng lại chinh phục thực khách bởi sự hài hòa giữa các nguyên liệu.

Chè sương sa hạt lựu là món ăn tuổi thơ của nhiều người Hà Nội qua cách chế biến khéo léo của các đầu bếp Hà Thành.

Mỗi xắt chè lam mang hương vị dẻo thơm của nếp cái hoa vàng, ngọt dịu của mật mía và cay nhẹ của gừng, tất cả hòa quyện tạo nên một nét rất riêng.

Nem cuốn cửu vị với sự hòa quyện tinh tế của 9 loại nhân độc đáo mang đến trải nghiệm ẩm thực Hà Nội đậm chất văn hóa và sáng tạo.

Chè nhãn lồng bọc hạt sen là món ăn tráng miệng thanh tao, được chế biến công phu từ nhiều nguyên liệu, giúp an thần, giải nhiệt.

Hương vị của bánh cốm Hà Nội gây xao xuyến, giống như cách Thủ đô kể câu chuyện thì thầm bằng vị từ hạt cốm tươi, đậu xanh và dừa nạo.

Vịt dấm ghém không đơn thuần là tên một món ăn, nó được coi như một mâm cỗ thịnh soạn bởi rất nhiều lớp nguyên liệu, gia vị.

Bún chả que tre không chỉ mang hương vị làng quê đồng bằng Bắc Bộ, mà còn gợi lại ký ức thời bao cấp, khi thịt thà đắt đỏ và bún chả que tre được coi là “xa xỉ” và đáng mong chờ.

Xôi Ngũ Bảo Liên Hoa là một trong những biến tấu độc đáo của món xôi ở Hà Nội.

Cá mòi chưng tương nếp không chỉ là món ăn mà đó còn là một lát cắt của đời sống Hà thành xưa, là lời thì thầm của thời gian trong từng hạt tương, từng thớ cá.

Chả mỡ làng Ước Lễ là một trong những loại chả ngon nức tiếng vùng đất Hà Thành, với nhiều cách để thưởng thức như ăn với cơm nóng hoặc kết hợp với các món xôi, bánh cuốn, bánh dày, bánh mì.

Nếu đã quá quen với các món vịt quay, vịt luộc, vịt rang muối…, hãy thử món vịt lọc cuốn và cảm nhận sự thích thú của vị giác với các loại rau củ tươi ghém cùng vịt quay theo cách đặc biệt.

Nem ốc Hà Nội là một món ăn đặc sắc của Thủ đô, mang trong mình hương vị đậm đà, hòa quyện giữa sự tinh tế của ẩm thực truyền thống và sáng tạo trong cách chế biến.

Phở gà Hà Nội - món ăn chế biến không cầu kỳ nhưng đậm đà, nhẹ nhàng mà thanh tao, một món ăn quen thuộc gợi nhớ về nét đẹp bình dị của Thủ đô.

Từ món phở nước cổ điển, người Hà Nội đã tạo ra một phiên bản phở “mới mà quen” - phở cuốn.

Nộm hoa chuối tai heo không chỉ là món khai vị mà còn là biểu tượng của sự cân bằng âm dương trong ẩm thực – một giá trị mà người Hà Nội luôn gìn giữ.

Bún ốc nguội Hà Nội không chỉ là một món ăn ngon mà còn mang trong mình cả một giá trị văn hóa ẩm thực lâu đời. Với hương vị tinh tế và cách nấu truyền thống, món ăn đã thu hút nhiều thực khách, trở thành một món ẩm thực không thể bỏ qua khi du lịch Hà Nội.

Được chế biến từ những quả mơ tươi chọn lọc, ngâm ủ theo công thức truyền thống giữ trọn vị chua thanh đặc trưng hòa quyện cùng độ ngọt dịu tự nhiên, mơ má đào ngâm muối đường mang đến thức uống thơm ngon, sảng khoái cho mọi lứa tuổi.

Được mệnh danh là lộc của trời, Vờ Vờ - thứ đặc sản nức tiếng ven sông Hồng mùa hạ được bao người sành ăn xuýt xoa khen ngợi. “Săn” được thức đặc sản quý hiếm đó chẳng hề đơn giản, chỉ ngắn ngủi đôi mươi phút khi trời mới tờ mờ sáng.

Ốc om chuối đậu không chỉ là món ăn dân dã mà còn là một phần hồn cốt của ẩm thực Hà Nội. Từ những nguyên liệu bình dị như ốc, chuối xanh, đậu phụ, mắm tôm... người Hà Nội đã tạo nên một món ăn đậm đà, tinh tế và thấm đượm tình quê.

Thạch đen sương sáo đã trở thành món quà vặt dân dã gắn liền với ký ức của người Hà Nội. Được làm từ lá sương sáo - một loại thảo mộc lành tính, món ăn này mang vị thanh mát, mềm mịn, giúp giải nhiệt và hỗ trợ tiêu hóa.

Chả cá Hà Nội – món ăn thơm lừng trên chảo nóng kích thích mọi giác quan. Đây không chỉ là món ăn ngon mà còn là minh chứng cho sự tinh tế, cầu kỳ của người đầu bếp.

Phở là đặc sản của người dân Hà Nội và là món ăn nước đặc trưng trong nền ẩm thực Việt. Song hành với phở nước là món phở xào. Một quán ăn đường phố xuất hiện từ năm 1998 nổi danh nhờ món phở xào với sợi phở xào khô ráo, bắp bò giòn và săn chắc, từ đó tạo nên thương hiệu phở xào Hàng Buồm.

Bánh mảnh cộng - thứ bánh ngát xanh màu lá, phảng phất vị cây, thể hiện sự tài khéo của người đầu bếp và là món ăn chỉ có ở Hà Nội.

Chương trình “Món ngon ở Hà Thành” do Đài Hà Nội sản xuất không chỉ là một chương trình ẩm thực đơn thuần, mà còn là sợi dây kết nối hai chiều để khán giả có những trải nghiệm mới mẻ và hiểu thêm về con người thông qua văn hóa ẩm thực của Thủ đô.

Ẩm thực Hà Nội cần một hệ thống đánh giá, xếp hạng chính thống do chính người Hà Nội xây dựng, để tôn vinh giá trị thật, bảo vệ di sản ẩm thực và dẫn dắt 'gu' thưởng thức đúng đắn.

Bánh tôm là món ăn dân dã, được chế biến từ những nguyên liệu dễ tìm, đơn giản nhưng lại đòi hỏi sự khéo léo của người đầu bếp để tạo nên hương vị rất riêng.

Giữa muôn vàn món ngon của ẩm thực Hà Nội, bún ốc nóng vẫn giữ cho mình một vị trí rất riêng: dân dã nhưng đầy tinh tế, giản dị mà khó quên.

Sách dạy nấu ăn cổ ''Thế vị tân biên'' xuất bản năm 1925, có nhắc tới món cá diếc kho với những gia vị đồng quê gần gũi quen thuộc như gừng, lá giềng, muối hạt, tương bần tạo vị ngọt hậu. Cá kho chắc thịt, màu nâu vàng, dậy mùi thơm và vị đặc trưng của tương bần. Món ăn này ăn cùng rau luộc và cơm trắng rất bắt vị trong những ngày chuyển mùa nắng nóng.

Với nhiều người, cà phê trứng không chỉ là một món uống, mà còn là một kiểu “ăn sáng nghệ thuật” – nhẹ nhàng, đầy hương vị, đủ năng lượng để bắt đầu ngày mới trong một góc bình yên đặc trưng của đất Hà Thành.

Bún thang là một trong những món đặc sản cao cấp và đắt tiền trong danh sách các món bún nổi tiếng tại Hà Nội. Đây được coi là một món quà thanh nhã và tinh tế của Thủ đô Hà Nội.

“Món ngon Hà Thành” là một series giới thiệu về đời sống ẩm thực phong phú ở Hà Nội sẽ được phát sóng hàng ngày vào lúc 19h50 trên Kênh H2 và 17h25 trên kênh H1 cùng các nền tảng số của Đài, bắt đầu từ 1/5.

“Festival Phở 2025” là cầu nối không gian giúp tôn vinh, gắn kết giữa các doanh nghiệp, làng nghề, thương hiệu để quảng bá ẩm thực tới người dân Thủ đô, khách du lịch trong nước và bạn bè quốc tế.

Hơn 50 gian hàng của các doanh nghiệp, thương hiệu ẩm thực phở khắp ba miền quy tụ tại Festival Phở 2025, mang theo không chỉ hương vị mà cả câu chuyện văn hóa phía sau mỗi bát phở.

Điểm nhấn của Festival Phở Hà Nội năm nay, lần đầu tiên công nghệ AI Chatbot được đưa vào tư vấn nhằm nâng cao trải nghiệm của khách tham dự.